29 maart 2024

Hoe Rode Vlek Junior van wit rood werd

Rode Vlek Junior

Rode Vlek Junior. Credit: NASA/D.Peach/ACR/HRC

Het verhaal begin ergens in het jaar 2000. Op Jupiter verscheen op een gegeven moment een storm, die wit van kleur was. Qua omvang niets vergeleken met de Grote Rode Vlek, de superstorm die al eeuwen op de gasreus woedt. De witte storm, Oval BA genaamd, was de uitkomst van enkele kleinere witte stormen, die sinds 1998 waren samengevloeid [1]Om precies te zijn: Ovals BC en DE vloeiden in 1998 tesamen, Oval BE vormend. Toen kwamen in maart 2000 BE en FA bij elkaar en die vormden Oval BA. Zoiets als wanneer de orkanen Hanna, ike en … Lees verder. Vanaf augustus 2005 begon Oval BA langzaam van wit rood te worden, maar omdat Jupiter in conjunctie met de Zon was (d.w.z. vanaf de Aarde gezien dicht bij de Zon stond) was daar weinig van te merken. Het was de Filipijnse amateursterrenkundige Christopher Go die 24 februari 2006 voor ’t eerst opmerkte dat Oval BA rood was geworden. De grote vraag is nu hoe deze anticycloon, wat ‘ie eigenlijk is, zo snel van kleur kon veranderen. Vandaag werd op een groot planetencongres in Münster (Duitsland) door dr. Santiago Pérez-Hoyos (Universiteit van Baskenland in Spanje) het resultaat bekendgemaakt van de waarnemingen van die verandering. Op basis van waarnemingen met de Cassiniverkenner, de Hubble ruimtetelescoop, de New Horizons missie én computermodellen kon Pérez-Hoyos’ team zien dat de snelle kleurverandering het gevolg was van een soort van diffusieproces in de storm. De storm was niet van kleur veranderd doordat hij groter of sterker was geworden, maar doordat een mysterieus chemisch goedje, chromoforen genaamd, door de witte wolken werd gemixt en deze rood kleurden. Alsof je bij de Gamma witte verf mengt met een kleurstofje. 😉 Ook was er bij Oval BA, die inmiddels in de volksmond omgedoopt is tot Rode Vlek Junior, sprake van een een plotselinge donkerheid in de blauwe en ultraviolette gedeelten van het spectrum. Daardoor kwam de rode kleur sterker naar voren, terwijl de hoeveelheid (infra-)rood niet sterker werd. En zodoende kon Oval BA in korte tijd van een witte storm uitgroeien tot Rode Vlek Junior. Zou ‘ie ook weer wit kunnen worden? Bron: ScienceDaily.

Voetnoten

Voetnoten
1 Om precies te zijn: Ovals BC en DE vloeiden in 1998 tesamen, Oval BE vormend. Toen kwamen in maart 2000 BE en FA bij elkaar en die vormden Oval BA. Zoiets als wanneer de orkanen Hanna, ike en Josephine een triootje doen. 🙂
Share

Speak Your Mind

*