16 oktober 2024

Verklaring voor asymmetrische poolkap van Mars

De zuidpoolkap van Mars

De zuidpoolkap van Mars. Credit: ESA/ Image Courtesy of F. Altieri (IFSI-INAF) and the OMEGA team

Bekijk een foto van de zuidelijke poolkap van Mars en er zal je direct iets opvallen: de poolkap ligt niet precies op de geografische zuidpool van Mars, maar ten westen ervan. Soms ligt er wel ijs op de geografische zuidpool, maar dat is slechts seizoensgeboden. Het resterende, permanente gedeelte ligt altijd ten westen ervan. Onderzoekers hebben nu een verklaring gevonden waarom dat zo is. Het blijkt uit onderzoek door Marco Giuranna en z’n collegae (Istituto di Fisica dello Spazio Interplanetario in Rome, Italië) dat zich tijdens de herfst op Mars twee weersystemen nabij de zuidpool ontwikkelen: een lagedrukgebied ten westen en een hogedrukgebied ten oosten ervan. Die twee gebieden hangen op hun beurt weer samen met quasi-stationaire golven in de atmosfeer van Mars die het gevolg zijn van grote reliëfverschillen op het oppervlak van Mars, te weten de inslagbekkens Hellas en Argyre. Zulke golven komen ook op Aarde voor, bij bergketens bijvoorbeeld, en ze worden Rossbygolven genoemd, naar Carl Gustaf Rossby, die ze in 1939 ontdekte. Hellas en Argyre zorgen ervoor dat de atmosferische stromingen in verticale richting afbuigen. Het poolijs van Mars bestaat uit een combinatie van twee soorten ijs: het permanente waterijs en het kooldioxide-ijs, dat iedere Marswinter neerslaat uit de atmosfeer. Door het lagedrukgebied in het westelijke gebied is de temperatuur er in de herfst en winter zo koud dat er kooldioxidesneeuw valt, terwijl in het oostelijke gebied door de aanwezigheid van het hogedrukgebied alleen een laagje kooldioxiderijp ontstaat, die op een gegeven moment weer verdwijnt. De sneeuw in het westelijke gebied weerkaatst veel zonlicht in de lente en zomer en daardoor verdwijnt het ijs hier langzamer dan in het oosten en blijft er altijd een rijplaag over. Bron: ESA + NRC-handelsblad, 5 oktober 2008.

Share

Speak Your Mind

*