Deeltjesfysici krijgen Nobelprijs voor natuurkunde

Drie onderzoekers van deeltjessymmetrie hebben vanochtend te horen gekregen dat de Nobelprijs voor de natuurkunde aan hen is toegekend. Ze zijn alle drie in Japan geboren, maar eentje is inmiddels genaturaliseerd tot Amerikaan. Dat is Yoichiro Nambo (1921), die de helft van de prijs (ongeveer € 1 miljoen) ontvangt, voor zijn werk over spontane symmetrieverval in de natuur. Dat verval speelt een belangrijke rol in het Standaard Model van de elementaire deeltjes en natuurkrachten die daartussen werken. Men spreekt zelfs van een hoeksteen van het Standaard Model. Het spontane symmetrieverval zou moeten leiden tot het ontstaan van Higgs deeltjes, de mysterieuze deeltjes waarnaar ze op zoek zijn in de Large Hadron Collider bij Genéve. De andere twee winnaars zijn Makoto Kobayashi (1944) en Toshidi Maskawa (1940), die in 1972 de verklaring vonden van het in 1964 ontdekte verschijnsel dat kaonen ^[1]Ook wel K-mesonen genoemd. Het zijn kortlevende subatomaire deeltjes, die bestaan uit een quark en een antiquark. zich niet aan de gebruikelijke symmetrieregels hielden. Kaonen bleken de zogenaamde CP-symmetrie te schenden, waarbij ze zich niet hielden aan de spiegelsymmetrie (in de spiegel zien deeltjes er hetzelfde uit) en ladingssymmetrie (deeltjes die alleen verschillen in hun electrische lading gedragen zich hetzelfde).

Voor die ontdekking in 1964 kregen James Cronin en Val Fitch in 1980 de Nobelprijs. Kobayashi en Maskawa gaven zoals gezegd in 1972 de verklaring: kaonen zijn opgebouwd uit in totaal drie families van quarks. Een verklaring die later experimenteel geverifieerd werd. Wat zullen ze in Japan blij zijn na zo’n dag. 🙂 In Italië zijn ze minder blij, want in de krant La Republica ^[2]OK, toegegeven, ik kan geen Italiaans. Tip kwam hier vandaan. heeft Robert Pretonzio, president van het  Italian Institute for Nuclear Physics (INFN) verklaard teleurgesteld te zijn dat de Nobelprijs is voorbijgegaan aan Nicola Cabbibbo. Die zou volgens Pretonzio aan de wieg hebben gestaan van de ideeën van Kobayashi en Maskawa. Het moddergooien is na een halve dag al begonnen. 🙁 Bron: Physics World + NRC-Handelsblad, 7 oktober 2008.