29 maart 2024

Zijn we alleen of niet?

Zijn we alleen?

Zijn we alleen?

Gisteravond hield Klaas-Jan Mook een lezing voor de leden van sterrenkundevereniging Christiaan Huygens over Intelligent leven in het heelal en de Fermi Paradox. Een zeer boeiende lezing over tal van onderwerpen die te maken hebben met het wel of niet aanwezig zijn van intelligent leven elders in het heelal. Over ieder afzonderlijk onderwerp zou Mook wel een dag kunnen vullen en dat bleek ook wel, want hij was zo’n drie micro-eeuwen aan het woord. Centraal in Mook’s lezing stond in feite de beroemde vergelijking van Drake, die Frank Drake in 1961 de wereld in slingerde. De formule schat het aantal intelligente beschavingen in ons melkwegstelsel, die via radio met ons kunnen communiceren. Alle factoren die van invloed kunnen zijn op het ontstaan van intelligent leven staan in deze formule:

N = R^{*} ~ \\times ~ f_{p} ~ \\times ~ n_{e} ~ \\times ~ f_{l} ~ \\times ~ f_{i} ~ \\times ~ f_{c} ~ \\times ~ L

Klinkt ingewikkeld, maar ’t valt wel mee. [1]Verklaring van de factoren: R* = gemiddelde snelheid waarmee sterren worden gevormd (10 tot 40 per jaar in ons melkwegstelsel) fp = fractie van die sterren met planeten (wordt na waarnemingen … Lees verder Toen Drake z’n formule bekendmaakte was de algemene gedachte dat er in ons Melkwegstelsel met z’n honderd miljard sterren veel intelligente beschavingen buiten de aarde moesten zijn. Maar Mook liet zien dat in de loop der jaren steeds meer duidelijk is geworden dat de hoeveelheid intelligent leven in het Melkwegstelsel helemaal niet zo groot zal zijn. Diverse aanwijzingen duiden er op dat we wellicht de enige intelligente beschaving in de Melkweg zijn, niet meegerekend de lagere levensvormen zoals bacteriën, algen en dat soort spul. Die aanwijzingen waren bijvoorbeeld de opschuivende bewoonbare zones rondom zonachtige sterren, de waarschijnlijkheid dat intelligente beschavingen zichzelf vernietigen, de kans dat ze zich stilhouden, etc..  Met een lagere uitkomst van de Drake formule begrijpen we ook beter de zogenaamde Fermi Paradox. Die is genoemd naar de beroemde natuurkundige Enrico Fermi, die ‘m ergens in 1950 tijdens een lunch met collega’s poneerde. Als er meerdere intelligente beschavingen in de Melkweg zijn,  waarom zien we ze dan niet? Waarom hebben we nog nooit een signaal opgevangen van dergelijke wezens? “Where are they?” vroeg Fermi zich tijdens die beroemd geworden lunch hardop af. Er zijn natuurlijk talloze mensen die beweren dat we ze wel degelijk gezien hebben als UFO’s, maar Mook liet zien dat deze tot nu toe in alle gevallen verklaard kunnen worden.

Karel Jan Mook (r) met Peter Boot

Karel Jan Mook (r) met Peter Boot

Ook de niet verklaarbare vliegende schotels hebben vast en zeker een logische verklaring, rekening houdend met Ockham’s scheermes (Novacula Occami): Deze houdt in dat men niet het bestaan van iets moet veronderstellen als onze ervaringen ook op een andere, eenvoudiger manier kunnen worden verklaard.  Het ‘scheermes’ symboliseert het wegscheren van alle onnodige ingewikkeldheden om bij de eenvoudigste verklaring uit te komen. Afijn, na een lange, maar boeiende lezing van Mook, die nog helemaal naar z’n thuisbasis in Sneek moest afreizen, gingen de leden voldaan weer naar huis. Ik ging ook gauw naar huis, want m’n vrouw had daar een feestje met allemaal vriendinnen. 😉

Voetnoten

Voetnoten
1 Verklaring van de factoren:

R* = gemiddelde snelheid waarmee sterren worden gevormd (10 tot 40 per jaar in ons melkwegstelsel)
fp = fractie van die sterren met planeten (wordt na waarnemingen geschat op 50%)
ne = gemiddelde aantal aarde-achtige planeten (in staat om leven te herbergen)
fl = fractie van die planeten die leven ontwikkelt
fi = fractie van die planeten waar zich intelligent leven ontwikkelt
fc = fractie van die planeten die technologie ontwikkelt (waaronder radiozenders)
L = Levensduur van communicerende beschavingen in jaren.

Share

Speak Your Mind

*