Adrianus, vertel es wat meer over Fomalhaut

Deze week werd bekendgemaakt dat exoplaneten zijn gefotografeerd rondom de sterren Fomalhaut en HR 8799. Tsja, zo’n ster met de naam HR 8799 zegt mij niet zo veel, dus inspiratie om daar meer over te lezen is er op dit moment eventjes niet. Maar Fomalhaut is een bekende ster en die spreekt meer tot de verbeelding. Vandaar een stukje achtergrond-info van deze hoofdster van Zuidervis, α Piscis Austrinus. De naam Fomalhaut komt van het Arabische fum al-hawt , dat Mond van de Walvis betekent ^[1]Soms wordt Fomalhaut ook Difda al Auwel genoemd, Arabisch voor De Eerste Kikker. De tweede kikker is β Ceti.. Zuidervis is aan de zuidelijke sterrenhemel te zien en is vanuit Nederland vanwege z’n ligging niet zo goed te zien. In september heb je de meeste kans om Fomalhaut tegen middernacht laag in het zuidoosten te zien, ónder het sterrenbeeld Waterman. Fomalhaut ligt zo’n 25 lichtjaar (7,7 parsec) van de Aarde vandaan, z’n massa is 2,3 keer die van de Zon en de straal is 1,85 zonnestralen. Het is een ster van spectraaltype A3 en als je m’n blog over die spectraaltypes nog es naleest weet je dat het dus een hete ster moet zijn. Dat klopt, want Fomalhaut is 8.500 Kelvin heet aan het oppervlak, terwijl de Zon zo’n 5.800 K heet is. De schijnbare helderheid van Fomalhaut is 1,13m en dat maakt ‘m eigenlijk qua zichtbaarheid de enig interessante ster van Zuidervis.

De ring om Fomalhaut

In 1998 werd de ring om Fomalhaut ontdekt. De binnenkant van de ring heeft een straal van 133 Astronomische Eenheden (de afstand Aarde-Zon ˜ 149 miljoen km), dus 19,8 miljard km, en hij is ongeveer 25 AE breed. Het geometrische midden van de ring ligt 15 AE verwijderd van Fomalhaut en da’s de reden dat sterrenkundigen al gauw het vermoeden kregen dat er een object in de buurt van Fomalhaut moest zijn dat de ring van de ster vandaan trok. Dat bleek Fomalhaut b te zijn. De ring van Fomalhaut wordt ook wel eens de Kuipergordel van Fomalhaut genoemd, omdat de Zon ook zo’n ring heeft, bestaande uit komeetkernen. Die gordels of ringen zijn in feite de overblijfselen van de proto-planetaire schijf die de ster omhuld. In het geval van Fomalhaut is de ring nog jong. Geschat wordt dat Fomalhaut zo’n 200 á 300 miljoen jaar oud is. Omdat de ster z’n massa sneller verbrandt dan de Zon zal ‘ie ook niet zo oud worden: hooguit één miljard jaar (de Zon is nu vijf miljard jaar en heeft er nog zo’n vijf miljard jaar te gaan ongeveer). Bron: Wikipedia.