28 maart 2024

De boeggolf van Betelgeuze

De boeggolf van Betelgeuze. Credit: T. Ueta & others / ISAS / JAXA

In hun beweging door de Melkweg passeren sterren interstellaire gas- en stofwolken en die passage brengt een soort van boeggolf teweeg, vergelijkbaar met… yep, met een boot op het water. Engelsen gebruiken de term Bow Shock en op de een of andere manier schijnt dat ook de Nederlandse term ervoor te zijn [1]Aldus dit Wikipedia-lemma., maar ik prefereer toch zelf liever de term boeggolf. Van de bekende ster Betelgeuze, de rode superreus in Orion, hebben ze in infrarood licht die boeggolf zichtbaar gemaakt met behulp van de Japanse Akari satelliet. De foto is een combinatie van foto’s in drie golflengten: 65 (blauw op de foto), 90 (groen) en 140 (rood) micrometer. De boogvormige schokgolf, wat zo’n boeggolf in feite is, is drie lichtjaren doorsnede. Betelgeuze zelf staat 600 lichtjaren van ons vandaag. Het is niet Betelgeuze zelf die de boeggolf veroorzaakt, maar de door de ster uitgezonden sterrenwind. Betelgeuze beweegt met een vaartje van 30 km/sec door de Melkweg en de sterrenwind wordt met 17 km/sec weggeblazen. Geen spectaculaire snelheden allemaal, maar wel voldoende om de boeggolf te veroorzaken. Onze Zon doet precies hetzelfde met de interstellaire gassen en stoffen: de zonnewind veroorzaakt een zelfde soort boeggolf, alleen heet ’t dan weer termination shock. En dié wordt binnenkort weer nader onderzocht door de IBEX. Betelgeuze is trouwens een serieuze kandidaat om binnenkort [2]dat wil zeggen het kan vannacht om 03.44 uur gebeuren, maar het kan ook over 326.792 jaar het geval zijn. als supernova te exploderen, dus het is zeker zaak om deze ster in de gaten te houden. Akari en andere instrumenten: keep watching! Bron: Bad Astronomy.

Voetnoten

Voetnoten
1 Aldus dit Wikipedia-lemma.
2 dat wil zeggen het kan vannacht om 03.44 uur gebeuren, maar het kan ook over 326.792 jaar het geval zijn.
Share

Speak Your Mind

*