28 maart 2024

De dubbele speciale relativiteitstheorie

Credit: Giovanni Amelino-Camelia

103 Jaar geleden kwam Albert Einstein met z’n Speciale Relativiteitstheorie (SRT). Zes jaar geleden kwam de Italiaanse natuurkundige Giovanni Amelino-Camelia met de Dubbele Speciale Relativiteitstheorie [1]In het Engels Doubly Special Relativity; ik neem aan dat doubly hetzelfde betekent als double., ook wel de gedeformeerde special relativiteit of volgens sommigen de extra-speciale relativiteit genoemd. DSR zullen we ‘m maar even voor ’t gemak noemen. Einstein’s SRT heeft als uitgangspunt een soort van bovenkant: de lichtsnelheid is de maximale snelheid in het heelal. In de DSR geeft Amelino-Camelia er nog een onderkant aan: er is een minimumlengte in het heelal en da’s de Plancklengte , ongeveer 1,6 x 10-35 meter, oftewel 10-20 keer de diameter van een proton. Dat betekent dat ruimtetijd niet continue is, maar gequantiseerd. Amelino-Camelia is daar niet de eerste in die dat denkt, want het is ook een basisprincipe van de Loop Quantum Gravity (LQG), waar ik vaker over heb geschreven. Amelino-Camelia spreekt bewust niet van een model van quantum gravitatie, want dat vindt hij een stap te ver gaan. In de zogenaamde Theories of Everything (TOE’s) wordt gepoogd om de relativiteitstheorie en de quantum-mechanika te verenigingen. De snaartheorie en de LQG zijn pogingen daartoe. Maar Amelino-Camelia zegt dat het beter is om éérst de 103 jaar oude SRT stapsgewijs te verbeteren en dán pas de unificatie met de quantum-mechanika na te streven. Hij spreekt dan ook van een Theory of Not Everything. 🙂 De Italiaan, voormalig fan van voetbalclub Napoli toen ene Maradonna daar nog actief was, denkt dat z’n DSR toetsbaar is en enkele meetbare resultaten kan opleveren. De waarneming bijvoorbeeld van zéér energierijke kosmische deeltjes, zoals het Oh-my-God-particle, zijn aanwijzingen dat de SRT in sommige situaties niet meer geldt en dat dan de DSR optreedt. Amelino-Camelia denkt dat met de Amerikaanse gammasatelliet Fermi waarnemingen kunnen worden verricht die zijn theorie kunnen staven. Of verwerpen, dat kan natuurlijk ook. Op de afbeelding hierboven trouwens een slide uit een presentatie van Amelino-Camelia uit 1999. Dat was z’n pre-DSR tijdperk. Bron: FXQI.org + Wikipedia.

Voetnoten

Voetnoten
1 In het Engels Doubly Special Relativity; ik neem aan dat doubly hetzelfde betekent als double.
Share

Speak Your Mind

*