Tycho Brahe’s supernova was witte dwerg

Op 11 november 1572 verscheen een nieuwe ster aan de hemel in het sterrenbeeld Cassiopeia, welke door de Deense sterrenkundige Tycho Brahe (1546-1601) werd waargenomen. De nieuwe ster was een poos zelfs overdag te zien, zo helder was hij. Brahe, die zo’n beetje de laatste sterrenkundige was die alles nog zonder telescoop deed ^[1]Galileo Galileï was de eerste die de telescoop voor sterrenkundige waarnemingen gebruikte. Dat was in 1610., leidde uit nauwkeurige positiemetingen af dat de ster zich voorbij de maan moest bevinden. In die tijd een nogal gewaagde stelling. Pas in de twintigste eeuw kwam men er achter dat Brahe’s nieuwe ster in werkelijkheid een supernova was, een geëxplodeerde ster die 7.500 lichtjaar van de Aarde verwijderd is. Het restant van de supernova, de weggeblazen buitenlagen van de ster, zien we op de foto hierboven, welke genomen is in infrarood- en röntgenlicht. Tot voor kort was niet bekend welk type Brahe’s supernova was: een witte dwerg die explodeert als ‘ie van een begeleider massa toegevoerd krijgt en een kritische massalimiet overschrijdt (type Ia) of een zeer zware ster die na een kort maar hevig leven explodeert (type II). Waarnemingen van Oliver Krause en z’n collegae (Max Planck Instituut voor Sterrenkunde, Heidelberg/Duitsland) van een lichtecho van de supernova in een op enkele honderden lichtjaren afstand gelegen gaswolk hebben echter een spectrum opgeleverd van de ontplofte ster. Op basis van dat spectrum, welke veel silicium bleek te bevatten en geen waterstof, komt men tot de conclusie dat de ‘progenitor’, zoals die voorloper van de supernova heet, een witte dwerg moet zijn geweest. De aanwezigheid van snelle calcium ionen in het spectrum wijst daarentegen weer op een assymetrische explosie en da’s weer in tegenspraak met de hedendaagse modellen voor type Ia supernovae. Daar moet dus weer aan gesleuteld worden. Het zou eens niet waar zijn. 😉 Hun waarneming aan de lichtecho van Brahe’s supernova deden Krause et al met de 8,2 meter Subarutelescoop op Hawaï. In het Engelse vakblad Nature hebben ze daar vandaag een artikel over gepubliceerd. Bron: Physics World + NRC-Handelsblad, 4 december 2008.