28 maart 2024

Superzwaar zwart gat in detail waargenomen

Een Einsteinkruis

Tot een ongeëvenaard niveau zijn sterrenkundigen erin geslaagd om de accretieschijf om een superzwaar zwart gat op een afstand van maar liefst tien miljard lichtjaar in detail te bekijken. Dat deden ze door gebruik te maken van een combinatie van een dubbele vergrotende gravitatielens en ESO’s Very Large Telescope (VLT) in Chili. Die combinatie maakte het mogelijk om 1.000 keer zo gedetailleerd te kijken als tevoren. Die gravitatielens ontstaan als een zwaar object zich precies tussen de Aarde en een erachter liggend object bevindt. In dit geval ligt een sterrenstelsel op 1 miljard lichtjaar en precies daarachter vanaf de Aarde gezien bevindt zich een quasar op tien miljard lichtjaar afstand. Het licht van de quasar wordt door het sterrenstelsel door de gravitatiekracht afgebogen en dat levert in dit geval een zogenaamde Einsteinkruis op: de quasar wordt afgebogen tot vier punten rondom het sterrenstelsel. Maar in dit bijzondere geval is er sprake van een dubbele gravitatielens, waarbij ook de afzonderlijke sterren van het sterrenstelsel zorgen voor gravitatielensvorming. In dat geval spreekt men van microlensing. Dat zorgt er er voor dat de vier punten van het Einsteinkruis enigzins flikkeren. Sterrenkundigen zijn in staat uit dat flikkeren gegevens te halen over kleur en helderheidsvariaties in de bron. Die bron is uiteindelijk een accretieschijf om het centrale zwarte gat dat zich middenin die quasar bevindt. Uitkomst is dat men ontdekt heeft dat de meeste straling afkomstig is van een gebied één lichtdag ver weg van het zwarte gat, dat zijn welgeteld 25,9 miljard kilometers. Verder neemt de straling af naarmate je dichterbij het zwarte gat komt en die afname is precies conform het model dat men voor superzware zwarte gaten heeft. Kortom, een knap staaltje werk. Bron: Science Daily.

Share

Speak Your Mind

*