De kern van MS0735.6+7421. Credit: NASA / ESA / CXC / STSCI / NRAO.
We komen ze in zowat elke kern van een sterrenstelsel tegen: superzware zwarte gaten. In veel sterrenstelsels, zoals de Melkweg, leiden ze een rustig bestaan, maar in andere sterrenstelsels zijn de zwarte gaten de motor van veel energierijke processen en creeëren ze enorme jets van gas die met hoge snelheid worden weggespoten. Voor het ontstaan van die jets, of straalstromen, zijn in feite twee theorieën: de ene zegt dat ze ontstaan door invallend materiaal dat rondom het zwarte gat een zogenaamde accretieschijf vormt en door een nog niet begrepen mechanisme kan zo’n schijf twee jets die tegenovergestelde richtingen uitvliegen creeëren. De andere theorie zegt dat het ontstaan van die jets te maken heeft met de rotatie-energie van de zwarte gaten, waarbij ook nog eens magnetische velden een rol spelen. Een team sterrenkundigen onder leiding van Brian McNamara (Universiteit van Waterloo, Canada) heeft nu aanwijzingen gevonden die het roterende zwart gat-model als verklaring voor het ontstaan van de jets staven. Die aanwijzingen vonden ze in het sterrenstelsel MS0735.6+7421, 2,6 miljard lichtjaar van ons verwijderd. Gebleken is dat het zeer actieve zwarte gat in de kern van dat stelsel de afgelopen 100 miljoen jaar zo’n 1055 joules aan energie heeft uitgespuwd. Da’s de energie die door zo’n miljard supernovae kan worden geproduceerd. 😯 Ze ontdekten dat met behulp van de röntgensatelliet Chandra. Het model van de invallende materie in een accretieschijf kan geen verklaring zijn voor deze enorme energieproductie van het zwarte gat in MS0735.6+7421. Er valt namelijk niet genoeg materie naar het zwarte gat en als dat wél het geval zou zijn, dan zou er van het sterrenstelsel in die 100 miljoen jaar niets dan vacuüm overblijven. Vandaar dat een roterend zwart gat als enige verklaring overblijft. Invallende materie kan wel de oorzaak zijn waarom het zwarte gat ging roteren. Op de een of andere wijze zijn zwarte gaten zeer efficiënte energie-omzetters en kunnen ze de rotatie-energie omzetten in energie die in die jets gaat zitten. Het zijn daarmee de ultieme kosmische batterijen. Daar kan Duracel nog iets van leren. 😀 Bron: New Scientists.
