28 maart 2024

Swift en Fermi zien kosmisch vuurwerk

sgr-j1550-5418

Credit: Credit NASA / SWIFT / JULES HALPERN, COLUMBIA UNIVERSITY

Twee zien meer dan een luidt het bekende gezegde en dat geldt ook in de sterrenkunde. Met twee ruimtetelescopen, Swift (UV, röntgen en optisch) en Fermi (gamma), heeft men met regelmaat uitbarstingen gezien die afkomstig zijn van een neutronenster die op 30.000 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Winkelhaak (Norma) staat. Het is een bijzondere neutronenster, een zogenaamde soft-gamma-ray repeater. Dat zijn neutronensterren die onregelmatig uitbarstingen te zien geven in röntgen- en gammalicht en waarvan er tot nu toe slechts zes bekend zijn. De betreffende neutronenster heet SGR J1550-5418 en de uitbarstingen zijn waargenomen sinds 3 oktober 2008. In één geval nam men binnen twintig minuten wel honderd uitbarstingen waar, waarbij sommigen net zoveel energie vertegenwoordigen als de Zon in twintig jaar uitzendt. 😯 Met name op 22 januari dit jaar vertoonde SGR J1550-5418 grote activiteit en was er echt sprake van kosmisch vuurwerk. SGR J1550-5418 heeft ook nog een zeer krachtig magnetisch veld en dat maakt het object óók een magnetar, een ander type exotisch object. SGR J1550-5418  draait in 2,06 seconden één keer om z’n as, waarmee het de snelst roterende magnetar is. Met de Swift-ruimtetelescoop heeft men naast de röntgenuitbarstingen ook lichtecho’s hiervan waargenomen in de omringende gas- en stofnevels rondom SGR J1550-5418. Sterrenkundigen hebben het vermoeden dat de magnetars door hun krachtige magneetveld electronenstromen rondom veroorzaken en die zouden reageren met straling afkomstig van het oppervlak van de magnetar en dat zou vervolgens weer die uitbarstingen in röntgen- en gammastraling veroorzaken. Dit onderzoek wordt vast en zeker vervolgd. Bron: Nick’s Space & Astronomy blog.

Share

Speak Your Mind

*