28 maart 2024

De simulatie van een boeren latende ‘jet’

De jet in M87

De jet in M87. Credit: NASA/Hubble Heritage Team/STScI/AURA

Er zijn in het heelal behoorlijk wat objecten die met regelmaat enorme jets of straalstromen de ruimte in schieten. Denk aan actieve sterrenstelsels zoals M87 (zie afbeelding) of Centaurus A, die een superzwaar zwart gat in hun centrum als aandrijfmotor hebben, of bijzondere kleinschalige objecten zoals pulsars of jonge sterren. Sterrenkundigen denken dat bij alle jets magnetisme een belangrijke rol speelt, maar hoe dat precies in z’n werk gaat is niet bekend. Magnetische velden kunnen namelijk die jets met het zelfde gemak ook weer destabiliseren en ze daarmee laten stoppen. Daarom is het goed te lezen dat men er in geslaagd is om voor het eerst in een laboratorium een serie van hoogenergetische jets na te bootsen. Een team wetenschappers onder leiding van de plasma-natuurkundige Andrea Ciardi (Ecole Normal Superieure in Parijs) ging aan de slag met twee electroden, die verbonden waren door een stukje aluminiumfolie. Daar zetten ze vervolgens een beetje stroom op, zo’n 100 miljard watt om precies te zijn, ahum… Boven het folie ontstond daardoor een magnetisch veld en in het folie zelf ontstond een gat. Het aluminium dat in het gat zat vormde een plasma en dat werd vervolgens versneld door het magnetische veld. Resultaat was dat de aluminiumdeeltjes met een snelheid van honderden km per seconde werden weggeschoten. Zodra één deel van het voormalige folie was weggeschoten verandere een ander deel in plasma en dat werd op haar beurt weer weggeschoten. Zo zagen Ciardi en z’n collegae een serie jets in het laboratorium ontstaan, die als kosmische boeren werden uitgespuwd. Hieronder is een video te zien van deze simulatie van de jets.

Bron: New Scientist.

Share

Comments

  1. Als er iets is dat deze simulatie bewijst is het wel dat het model van een astronomische jet onjuist is.

    Niettemin leuk om de video te zien.

  2. Hannes Alfvén is wel één van mijn helden. Daarom vind ik dit wel een leuk onderzoek.
    Alleen zit er in mijn opinie een gravo-mechanische impuls als extra drijvende kracht achter de vorm van de ASTRONOMISCHE jets.

  3. En hoe bewijst deze simulatie dan dat er óók een gravo-mechanische impuls achter het ontstaan van de jets zit?

  4. Heel simpel, ze is niet recht.

  5. De jet in M87 behoudt zijn consistentie over 5,5 miljoen lichtjaar.

Laat een antwoord achter aan Hannes Reactie annuleren

*