18 april 2024

Stokoude pulsar doet ’t nog steeds

PSR J0108-1431

Credit: X-ray: NASA/CXC/Penn State/G.Pavlov et al.; Optical: ESO/VLT/UCL/R.Mignani et al.; Illustration: NASA/CXC/M.Weiss.

De pulsar in de Krabnevel wordt 4 juli dit jaar 955 jaren oud. De pulsar genaamd PSR J0108-1431 (J0108 in ’t kort) in het sterrenbeeld Walvis (Cetus) is 200 miljoen jaar oud. Mmmm, scheelt best wel een stukje. 🙂 J0108 is dan ook de oudste geïsoleerde pulsar in het Melkwegstelsel, die in röntgenstraling uitzendt. Op de foto hierboven zien we J0108 links, verkregen door een mix van waarnemingen door de röntgensatelliet Chandra (de paarse kleur) en de Very Large Telescopes (VLT, de rode, witte en blauw kleuren, hé die kennen we goed). Dat streepje rechts van de pulsar is een ver verwijderd sterrenstelsel, die toevallig in het zicht staat, maardie fysiek niets met J0108 te maken heeft. De plaats waar J0108 nú aan de hemel staat is een tikkeltje verschoven ten opzichte van de plek waar ‘ie in 2001 woonachtig was. In dat jaar had men de pulsar namelijk ook al waargenomen in het radiogebied van het spectrum. Op grond daarvan kan men uitrekenen dat de pulsar als een razende Roeland door de Melkweg scheert, met een snelheid van zo’n 700.000 km per uur. Z’n bewegingsrichting wordt met de pijl aangegeven. De VLT-foto dateert al van het jaar 2000 en bovenop die oude foto is de Chandrafoto (uit 2007) van J0108 gedropt. Het zou kunnen dat het blauwe puntje boven dat sterrenstelsel de pulsar is, maar dat weet men niet zeker. Zeker is wel dat J0108 nu 770 lichtjaren van ons verwijderd is en dat hij nog steeds bundels van optische straling en hoogenergetische röntgenstraling de ruimte in spuugt. Het oude beestje doet ’t nog steeds. 😀 Bron: Chandra/Harvard.

Share

Speak Your Mind

*