Site pictogram Astroblogs

Quasar herbergt twee superzware zwarte gaten

Twee zwarte gaten in een kosmische dans

Twee zwarte gaten in een kosmische dans. Credit: p. Marenfeld and NOAO/AURA/NSF

Dat er in de kernen van actieve én niet-actieve sterrenstelsels superzware zwarte gaten zitten dat weten de sterrenkundigen al een poosje. En dat in sommigen daarvan ook paren van dergelijke massieve zwarte gaten voorkomen, zoals in het geval van NGC 6240 en 3C 75, is ook al lang bekend. Maar dat er in de kern van een quasar [1]Da’s eigenlijk een zeer actief sterrenstelsel. Meestal is de kern zó helder, dat de rest van het sterrenstelsel wordt overstraald. Blijft een heldere kern over, die aangedreven wordt door een … Lees verder een tweetal superzwarte zwarte gaten zijn ontdekt die slechts op 1/3e lichtjaar afstand van elkaar staan is nieuw. Bij die andere sterrenstelsels zit minstens 10.000 lichtjaar afstand tussen de zwarte gaten. Dá t er duo’s van om elkaar draaiende zwarte gaten voorkomen in de centra van sterrenstelsels is niet zo verwonderlijk: als sterrenstelsels elkaar aantrekken versmelten de kernen uiteindelijk en dat levert twee superzware zwarte gaten op die elkaar langzaam naderen. De quasar waarvan het record-duo ontdekt is heet SDSS 153636.22+044127.0, goh mooie naam, en de ontdekkers ervan zijn Todd Boroson en Tod Lauer (National Optical Astronomy Observatory in Tucson, VS). In de archieven van de Sloan Digital Sky Survey (SDSS) zitten data van meer dan honderduizend quasars en van 17.500 stuks keken Todd en Tod naar de spectrale vingerafdrukken. Doordat invallend materiaal dat in het zwarte gat valt licht in nauwe spectraallijnen uitzendt [2]Uiteraard vóórdat dat materiaal de grens van het zwarte gat passeert, de waarneemhorizon., emissielijnen geheten, kunnen sterrenkundigen als ware astro-Sherlock Holmes zwarte gaten identificeren in het spectrum van een quasar. Als zich een tweetal zwarte gaten in zo’n quasar bevindt dan is dat zichtbaar als twee emissielijntjes vlak bij elkaar. Verder onderzoek aan de spectra toonde aan dat de zwarte gaten met een vaartje van zo’n 6.000 km per seconde om elkaar heendraaien en dat ze eens per honderd jaar één omwenteling meemaken. Zelfs de massa van beide zwaargewichten kon bepaald worden: de ene weegt 20 miljoen zonmassa’s schoon aan de haak en de ander zelfs 1 miljard zonsmassa’s. 😯 Daar steekt het zwarte gat in het centrum van de Melkweg met z’n 4,31 miljoen zonmassa’s maar schriel bij af. Bron: Bad Astronomy Blog + NOAO.

Voetnoten

Voetnoten
1 Da’s eigenlijk een zeer actief sterrenstelsel. Meestal is de kern zó helder, dat de rest van het sterrenstelsel wordt overstraald. Blijft een heldere kern over, die aangedreven wordt door een zwart gat.
2 Uiteraard vóórdat dat materiaal de grens van het zwarte gat passeert, de waarneemhorizon.
FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten