29 maart 2024

Zie daar Theta1 Orionis C in detail

Het binaire systeem Theta1 Orionis C

Het binaire systeem Theta1 Orionis C. Credit: S. Kraus et al.

Velen van ons hebben ‘m wel eens in de telescoop gezien:  Theta1 Orionis C [1]Kortweg θ 1 Ori C., de helderste ster van het beroemde Trapezium, gelegen in het hart van de nog beroemdere Orionnevel. Theta 1 Ori C is een dubbelster, waarvan hoofdster C maar liefst 38 zonmassa’s en 8 zonnestralen groot is. Door z’n enorme straling wordt de gehele Orionnevel geïoniseerd en krijgen ook de protoplanetaire schijven in deze kraamkamer van sterren hun karakteristieke vorm. Sterrenkundigen onder leiding van Stefan Kraus en Gerd Weigelt (MPIfR, Bonn/Duitsland), zijn erin geslaagd om de dubbelster Theta 1 Ori C op ongeëvenaarde wijze te fotograferen. Dat deden ze met behulp van het zogenaamde AMBER instrument, dat verbonden is aan de Very Large Telescope Interferometer (VLTI) van de ESO in Chili, waarmee men objecten in het nabije infrarood ( 1 tot 2,5 micrometer) kan bekijken. Met z’n schijnbare helderheid van 5,13m zou je Theta 1 Ori C ook met het blote oog kunnen zien, al zal dat in Nederland behoorlijk wat moeite kosten dankzij de lichtvervuiling. Dat de ster een dubbelster is werd pas in 1999 ontdekt. De reden van deze late ontdekking is de korte schijnbare afstand tussen de twee componenten, slechts 20 milli-boogseconden. Met behulp van AMBER kon het team een resolutie van 2 milli-boogseconden bereiken en door op verschillende tijden het Theta 1 Ori C-systeem te bekijken was men in staat de baan van de begeleider te meten. Op de foto hierboven en de schets van die baan zie je ter vergelijking de baan van Jupiter om de Zon. Op basis van de (eeuwenoude) wetten van Kepler kon men vervolgens op eenvoudige wijze de massa van deze tweede ster berekenen: 9 zonmassa’s. Tenslotte kon de afstand tot het Trapezium en daarmee van de gehele Orionnevel op 1.350 lichtjaar worden bepaald. Over de waarnemingen aan Theta 1 Ori C verschijnt binnenkort een artikel in het vakblad Astronomy & Astrophysics. Voor de geïnteresseerden, die bijvoorbeeld komend weekend in verband met honderd uren sterrenkunde wat verantwoord leesvoer zoeken, is dat artikel hier te lezen. Bron: ScienceDaily.

Voetnoten

Voetnoten
1 Kortweg θ 1 Ori C.
Share

Speak Your Mind

*