Nieuwe verklaring type Ia supernovae

Supernovae van type Ia vormen de helderste soort supernovae, waarbij meer dan een miljard keer meer energie dan onze zon produceert de ruimte wordt ingeblazen. Het gangbare verklarende model daarvoor is echter aan herziening toe. Dat huidige model van type Ia supernovae is dat in een dubbelsysteem, waarin de ene ster een witte dwerg is en de andere een rode reus, de witte dwerg materie naar zich toetrekt van zijn begeleidende ster. Puur ‘stellair kannibalisme’ dus. Op een gegeven moment wordt een kritische massa overschreden, de Chandrasehkar-limiet (1,44 zonmassa’s), en de witte dwerg zal door de  enorme zwaartekracht ineenstorten. De druk en temperatuur worden zo hoog dat er kernfusie op gang komt in de koolstof en zuurstof waaruit de witte dwerg is opgebouwd. De reactie is zo heftig dat de ster volledig explodeert en een supernovae type Ia is het gevolg. Omdat de oorzaak van dit type altijd een witte dwerg is van 1,44 zonmassa’s is de lichtkracht ervan altijd hetzelfde en dat maakt ze tot betrouwbare afstandsindicatoren. Met type Ia supernovae is bijvoorbeeld gemeten dat het heelal versneld uitdijt, wat veroorzaakt wordt door donkere energie.

Heliumsterren

Afijn, da’s het gangbare model. Maar het probleem is dat men ook type Ia supernovae waarneemt die eigenlijk ’te vroeg’ afgaan, dat wil zeggen dat ze voorkomen in sterrenstelsels die hun fase van actieve stervorming nog maar net achter de rug hebben, ‘slechts’  100 miljoen jaar geleden. Het standaardmodel van supernovae type Ia gaat uit van dubbelstersystemen met een witte dwerg die al miljarden jaren oud zijn, dus deze jonge varianten zijn afwijkend. Daarom heeft een team van sterrenkundigen onder leiding van Bo Wang (Yunnan Observatorium in China) een aanvullend model opgesteld voor deze variant supernovae. Volgens hun is er sprake van dubbelstersystemen met een witte dwerg en een heliumster. Da’s een hete blauwe die veel heliumlijnen in z’n spectrum heeft. Met computersimulaties bekeken ze naar 2.600 verschillende explosies van een witte dwerg-heliumstersysteem en dat gaf goede resultaten, die aansluiten bij de waarnemingen. Het model dat Wang et al voorstellen is even voor de duidelijkheid geen vervanging van het gangbare model (witte dwerg + rode reus), maar een aanvulling. Er zijn dus varianten type Ia supernovae. Er is ook nog een variant met twee witte dwergen die rondjes om elkaar draaien en kunnen exploderen. Misschien moeten we wel spreken van type Ia1, Ia2 en Ia3 supernovae? Bron: Universe Today.