28 maart 2024

Himiko, het grootste object in het heelal

Himiko, yep dat is hem

credit: M. Ouchi et al.

Mag ik jullie allemaal even voorstellen aan Himiko, het allergrootste, allerzwaarste en alleroudste object in het gehele heelal. Nee, ik maak geen geintje, jullie kennen mij toch! 😉 Het gaat om het object op de foto, in beeld gebracht door één van de twee 10 meter telescopen van The W.M. Keck Observatory op Mauna Kea in Hawaï. Het is een reusachtige gaswolk die op een formidabele afstand van maar liefst 12,9 miljard lichtjaar staat. Twaalf komma negen miljard lichtjaar, terwijl het heelal 13,7 miljard jaar oud is. Ergo, Himiko kwam al voor toen het heelal nog maar 800 miljoen jaar oud was. Eh… die naam Himiko hebben z’n Japanse ontdekkers eraan gegeven, wat iets met een vroegere legendarische Japanse koningin heeft te maken, geloof ik. Onder leiding van Masami Ouchi (Carnegie Institution in Pasadena, VS) bestudeerden ze Himiko en zagen dat in een gebied van 55.000 lichtjaar omvang (de helft van de Melkweg) maar liefst 40 miljard zonmassa’s gepropt zit. Dat maakt ‘m tien keer zo massief als het een-na grootste object in het heelal. Himiko is een zogenaamde Lyman-Alpha wolk, een gaswolk die de voorloper is van een sterrenstelsel. Hoe die wolk precies is ontstaan is nog niet bekend. Het zou kunnen dat het een geïoniseerde gaswolk rondom een superzwaar zwart gat is, het zou het resultaat kunnen zijn van een botsing van twee proto-sterrenstelsels of het zou een soort van kraamfabriek van sterren kunnen zijn. Ouchi is van plan om vervolgonderzoek te plegen aan Himiko, met instrumenten zoals opnieuw de Kecktelescoop, maar ook NASA’s Chandra röntgen-ruimtetelescoop en wellicht met de (gereviseerde) Hubble [1]Waarvan de Atlantis, die ‘m gaat repareren, misschien niet op 12 mei wordt gelanceerd, maar op 11 mei. Hé da’s een dag eerder! Dat komt ook niet vaak voor.. Qua afstand/leeftijd bevindt Himiko zich in een tijdperk van het heelal dat de reïonisatiefase wordt genoemd. Die had je zo ergens tussen 200 miljoen jaar en 1 miljard jaar na de oerknal, toen het heelal uit een heet plasma van geïoniseerd gas bestond. In die fase ontstonden de eerste sterren en sterrenstelsels en met hun straling ioniseerden ze het waterstof in het heelal. Himiko is feitelijk het eerste tastbare eh… zichtbare bewijs daarvan. Himiko, een naam om te onthouden! Bron: Space.com.

Voetnoten

Voetnoten
1 Waarvan de Atlantis, die ‘m gaat repareren, misschien niet op 12 mei wordt gelanceerd, maar op 11 mei. Hé da’s een dag eerder! Dat komt ook niet vaak voor.
Share

Speak Your Mind

*