29 maart 2024

Weer wat nieuws: donkere veelvraten

Een donkere veelvraat in het vroege heelal. Credit: Geralt/Pixabay.

De sterrenkundigen kunnen het maar niet laten: nieuwe dingen bedenken voor waargenomen processen die ze niet kunnen verklaren. We kennen al donkere materie, donkere energie, de donkere vloed of stroom, de donkere kracht en de donkere vloeistof. Van dit rijtje zijn de eerste twee indirect aangetoond, die anderen zijn nog theorie. Aan dit rijtje kunnen we weer een nieuwe donkere variant toevoegen: de donkere veelvraten. In het Engels spreekt men van Dark Gulping. Eigenlijk is ‘gulping’ een werkwoord dat ‘schrokken’ betekent, gulzig inslikken dus. Maar ja, hoe vertaal je dat? Donker gulzig inslikken? Klinkt voor geen meter natuurlijk. Voor betere vertalingen hou ik mij warm aanbevolen. Afijn, de sterrenkundigen Curtis Saxton en Kinwah Wu (Mullard Space Science Laboratory van de Universiteit van Londen) komen met die donkere veelvraten aan om te verklaren waarom in het jonge heelal al gigantisch zware zwarte gaten voorkomen. Eergisteren bijvoorbeeld schreef ik over Himiko, een enorme wolk van geïoniseerd waterstof die 800 miljoen jaar na de oerknal voorkwam en waar vermoedelijk al een superzwaar zwart gat in verborgen zit. Superzware zwarte gaten komen in kernen van sterrenstelsels voor, ook in ons eigen Melkwegstelsel, maar er gaat erg veel tijd zitten in de formatie van zo’n zwart gat. Dat gaat via het samensmelten van kleinere zwarte gaten of het aantrekken van omringende massa. Saxton en Wu hebben in hun berekeningen de interactie betrokken tussen deeltjes donkere materie, die voorkomen in halo’s rondom wolken van gewone materie, en het ‘gewone’ gas, dat binnen die halo voorkomt. Donkere materie heeft via de zwaartekracht invloed op het gas en de uitkomst kán zijn dat in korte tijd een compacte massa kan ontstaan die gravitationeel instabiel wordt en instort tot een massief zwart gat. Van dat donkere veelvreten of schrokken, om het maar even in werkwoordvorm te gebruiken, is niets te merken, aldus Saxton en Wu. Er wordt geen electromagnetische straling -”licht’ in welke vorm dan ook – uitgezonden. Alleen het eindproduct is ‘zichtbaar’, een superzwaar zwart gat. Bron: Universe Today.

Share

Speak Your Mind

*