Gammaflitser op recordafstand ontdekt

Sterrenkundigen hebben een gammaflitser ontdekt die op een afstand van maar liefst 13,1 miljard lichtjaar staat. Dat betekent dat GRB 090423, zoals de gammaflitser wordt genoemd, de nieuwe recordhouder is voor verste object in het heelal. Die afstand houdt in dat GRB 090423 slechts 640 miljoen jaar na de oerknal explodeerde. Da’s echt een heel korte tijd, kosmologisch gezien tenminste. Die naam GRB 090423 komt van gamma-ray burst plus de datum van ontdekking. Hé, 23 april 2009, dat was kort geleden! Yep, afgelopen dinsdag. Het was de Swift-satelliet die ‘m het eerst zag om 08.55 uur Nederlandse tijd, toen ik net bezig was een bakje koffie te zetten. Binnen een uur werd GRB 090423 ook door telescopen op Aarde waargenomen. Niet zozeer de gammaflits, maar de optische nagloed ervan. Daaruit kon men een spectrum distilleren en dat leverde vervolgens een fenomenale roodverschuiving van z=8,2 op. De vorige recordhouder was GRB 080913 met een roodverschuiving van ‘slechts’ 6,7, ahum… De bron van de gammaflitser is een supermassieve ster die in een laatste formidabele explosie vaarwel tegen de wereld zegt en vervolgens ineenstort tot een zwart gat. De ster die GRB 080913 produceerde moet een kort, maar heftig leven hebben gehad. En dat temidden van het zogenaamde reïonisatietijdperk van het heelal. Die had je zo ergens tussen 200 miljoen jaar en 1 miljard jaar na de oerknal, toen het heelal uit een heet plasma van geïoniseerd gas bestond. In die fase ontstonden de eerste sterren en sterrenstelsels en met hun straling ioniseerden ze het waterstof in het heelal. GRB 080913 is de verste exponent van die sterren, verderweg zelfs dan Himiko! 🙂 Bron: New Scientist.