Spitzer vindt missing link in M81

Als sterrenkundigen naar spiraal-sterrenstelsels kijken zien ze prachtige spiraalarmen vol met sterren, die vrij gelijkmatig over die armen verspreid zijn. Kijk in het infrarood en je ziet precies hetzelfde: de gelijkmatige distributie van sterren over de spiraalarmen van de sterrenstelsels. De grote vraag is hoe dat precies kan? Per slot van rekening ontstaan sterren niet op gelijkmatige afstand van elkaar, maar ontstaan ze meestal in clusters en zogenaamde associaties, net zoals de bekende sterrenhoop de Pleiaden in het sterrenbeeld Stier. ‘Hoe komen spiraalstelsels er zo homogeen uit te zien, terwijl de sterren niet homogeen ontstaan?’, vroeg een team van sterrenkundigen onder leiding van David Block (Universiteit van Witwatersrand in Zuid-Afrika) zich af.  Het antwoord op de vraag blijken stromen van sterren te zijn. Die sterstromen vormen de ‘missing link’ tussen de inhomogene geboorteplaatsen van de sterren en de homogene spiraalarmen. Om die sterstromen te vinden moest men met de infrarood Spitzer ruimtetelescoop langdurig kijken naar M81, het beroemde spiraalstelsel in Grote Beer. In het gedeelte van het electromagnetisch spectrum waar Spitzer kijkt zijn sterren zichtbaar die ongeveer 100 miljoen jaar oud zijn. Jongere sterren stralen vooral in het optische en ultraviolette gedeelte. In het infrarood zou normaal gesproken het zicht op de sterstromen compleet verduisterd zijn door stofwolken, maar door toepassing van de wiskundige Fourieranalyse kon men die stofwolken wegfilteren en bleven de sterstromen over. En die zijn in de afbeelding hierboven rechts te zien. Bron: Spitzer/NASA.