28 maart 2024

Monopolen, bestaan ze nou wel of niet?

Model van een monopool

Model van een monopool. Credit: Public Domain.

Van monopolen had ik altijd het idee dat ze in theorie wel kúnnen bestaan, maar dat ze nog nooit zijn waargenomen. Een magnetische monopool is een hypothetisch elementair deeltje dat één magnetische pool bevat – slechts een noord- of een zuidpool, niet allebei. Hun bestaan wordt voorspeld door diverse kosmologische en natuurkundige theorieën en de eerste die ‘m voorspelde was Paul Dirac in 1931 [1]Hij was ook al degene die in 1930 antimaterie voorspelde. Vooruitziende geest, die Dirac.. Maar vanmorgen wipte ik even bij de Bruna binnen op het Centraal Station van Rotterdam en bladerde daar tussen de verschillende tijdschriften [2]Nee Jan, helaas verkopen ze daar geen Duitse versie van de Playboy. 😉 En wat las ik in het laatste nummer van het Engelse populaire wetenschappelijke tijdschrift New Scientists: dat monopolen bestaan! Die link verwijst naar het online artikel, dat je gratis en voor nix kan lezen. Maar zijn ze nou aangetoond of niet? Heb ik toch geen gelijk? Welnu, dan komen we bij de crux van het verhaal uit dat blad. Monopolen blijken namelijk niet als enkele elementaire deeltjes te zijn waargenomen, maar wel als fenomeen in een vorm van gecondenseerde materie genaamd spinijs.
De mening van New Scientist over monopolen

Credit: New Scientist.

Huh, spinijs? Yep spinijs, materiaal dat bestaat uit viervlakken van ionen en dat qua gedrag lijkt op het gedrag van protonen in gewoon waterijs.Al sinds 2004 heeft men in spinijs gezien dat de magnetische noord- en zuidpool losgekoppeld kunnen worden en dat ze zich geheel zelfstandig door de materie kunnen bewegen. Magnetische monopolen dus! Men denkt dat in dat spinijs electronen en ionen zich kunnen gedragen alsof het monopolen zijn. Het verschil met échte enkelvoudige monopolen is dat de divergentie van het microscopische magnetische B-veld in spinijs nul is, terwijl dat bij echte monopolen niet het geval. Vraag me niet wat dat precies inhoudt, ik ben geen monopoloog. 🙂 Bron: New Scientist + Wikipedia.

Voetnoten

Voetnoten
1 Hij was ook al degene die in 1930 antimaterie voorspelde. Vooruitziende geest, die Dirac.
2 Nee Jan, helaas verkopen ze daar geen Duitse versie van de Playboy. 😉
Share

Speak Your Mind

*