28 maart 2024

Grootste gebonden structuur in het heelal ontdekt

Centrale deel van PKS 0745-191

Centrale deel van PKS 0745-191. Credits: NASA/STScI/Fabian, et al.

Met behulp van de op 10 juli 2005 gelanceerde Japanse röntgensatelliet Suzaku zijn sterrenkundigen erin geslaagd om de grootste gravitationeel gebonden structuur van het heelal te ontdekken, een hete gaswolk in en rondom de cluster van sterrenstelsels PKS 0745-191. Die cluster ligt 1,3 miljard lichtjaar van de aarde vandaan in het zuidelijke sterrenbeeld Achtersteven (Puppis). Tussen 11 en 14 mei 2007 [1]Goh, wat hebben die lui de gegevens goed kunnen bestuderen. 😉 nam de Suzaku vijf foto’s van het hete gas en daaruit blijkt het een omvang van maar liefst 11,2 miljoen lichtjaar te hebben. Op de kleine afbeelding hierboven zie je de kern van de cluster PKS 0745-191, op de grote foto hieronder toont de cirkel de begrenzing aan van het gasveld. In het midden is klein dat centrale gedeelte te zien. Op die grens stroomt koud intergalactisch gas binnen en wordt verwarmd. Ook zijn de buitenste regionen bezig om naar binnen te vallen, richting centrale regio. De temperaturen van het gas, die een maat zijn voor de snelheid van de atomen, zijn krankzinnig hoog. Op 1,1 miljoen lichtjaar afstand wordt de hoogste temperatuur bereikt van maar liefst 91 miljoen °C. Naar buiten zakt de temperatuur en op de grens – 5,6 miljoen lichtjaar van het centrum – is het altijd nog een tropische 25 miljoen °C. 😯

Begrenzing van de gaswolk rondom PKS 0745-191

Credits: NASA/ISAS/Suzaku/M. George, et al.

Alle ins & outs van de ontdekking van de supergrootte gaswolk verschijnen binnenkort in het Britse vakblad The Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Wie leesvoer tijdens het Pinksterweekend nodig heeft kan het artikel hier lezen. Dit is trouwens al het derde artikel deze week waarover ik schrijf waar ene Andrew Fabian (sterrenkundige verbonden aan het Institute of Astronomy in Cambridge) aan heeft meegewerkt. Druk baasje, die Fabian. 🙂 Bron: Universe Today.

Voetnoten

Voetnoten
1 Goh, wat hebben die lui de gegevens goed kunnen bestuderen. 😉
Share

Speak Your Mind

*