28 maart 2024

Dubbelsterren zijn van alle tijden

Simulatie van een vroeg dubbelstersysteem

Simulatie van een vroeg dubbelstersysteem. Credit: Ralf Kaehler, Matthew Turk and Tom Abel, KIPAC

Op dit moment maakt 60% van de sterren deel uit van een dubbelstersysteem. Computerberekeningen van de sterrenkundigen Matthew Turk en Tom Abel (Kavli Institute for Particle Astrophysics and Cosmology) en Brian O’Shea (Michigan State University) laat zien dat een deel van de allereerste sterren in het vroege heelal al deel uitmaakte van dubbelstersystemen. Een voorbeeld van zo’n simulatie zie je in de afbeelding hierboven, die de vorming van twee sterren laat zien 200 miljoen jaar na de oerknal. Beiden sterren in wording staan zo’n 800 Astronomische Eenheden [1]Eén Astronomische Eenheid (A.E.) is de afstand tussen Aarde en Zon, 149 miljoen km. van elkaar vandaan. Turk, Abel en O’Shea deden vijf simulaties, waarbij ze de computer voeden met gegevens van donkere materie, waterstofgas zoals uit de waarnemingen van het vroege heelal gebleken is. Centraal in de vijf simulaties stond de vorming van de zogenaamde Populatie III sterren, zware, hete sterren die een paar honderd miljoen jaar na de oerknal als eerste moeten zijn ontstaan. Van de vijf simulaties was er eentje waarin zo’n PIII-ster niet in z’n eentje ontstond, maar waarin een metgezel gevormd werd. Eén ster had een massa van 10 zonmassa’s, de andere was 6,3 zonmassa’s zwaar. Omdat beide sterren aan het einde van de simulatie nog steeds groeiden kon hun uiteindelijke massa nog hoger liggen. Omdat PIII-sterren eindigen als zwarte gaten kan het zware dubbelstersysteem twee zwarte gaten creeëren die om elkaar draaien. Als die zwarte gaten op een gegeven moment samenkomen zal een gammaflitser ontstaan, die niet alleen een enorme stoot gammastraling de ruimte in stuurt, maar die ook gravitatiegolven veroorzaakt. En die laatsten zouden met instrumenten zoals het Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory (LIGO) waarneembaar moeten zijn. Nieuwsgierig geworden naar die computersimulaties? Dan kan je hier een video bekijken van de simulatie waarin de vroege dubbelster in wording is. Bron: Eurekalert.

Voetnoten

Voetnoten
1 Eén Astronomische Eenheid (A.E.) is de afstand tussen Aarde en Zon, 149 miljoen km.
Share

Comments

  1. hallo:)

    waarom is de lancering van de space shuttle andeavour gisteravond alweer uitgesteld?

  2. net als de dag ervoor: donder en bliksems.

  3. Ik hoop maar dat het vanavond dus wel gaat lukken want ik had er in elk geval gisteravond zwaar de smoor in dat "ie" NIET omhoog ging.

    Het was gisteravond namelijk heel erg kraakhelder….en…aldus ben ik toen effe rap den heiligen Biesbos in gespoed om aldaar "een paar bolletjes te gaan slikken"…..eh……een paar leuke bolvormige sterrenhopen waar te gaan nemen.

    En….ik moet zeggen dat de "sterrengoden" deze avond zeer royaal waren……moeiteloos drie "nieuwe" (voor mij dan althans) Bolvormige sterrenhopen (M10, M12 en M14 voor de connaiseurs!!) uit de lucht geplukt…..het ISS glorieus zien overkomen…..twee meteoren gezien (eentje schoot er dwars door mijn telescopisch beeldveld….effe schrikken maar dan hebbie ook wat!!)….de Maan en Jupiter zien opkomen en bewonderd….machtig prachtig allemaal…maar alles toch een beetje onder tijdsdruk want om 01.00 uur moest en zou ik weer achter den computer zitten to watch "the big blast".

    Ondanks de (gelukzaligmakende!!!) handicap van 435 cc en slechts 24 PK (ra..ra…??!!) toch nog op tijd achter de computerbuis weten te geraken om vijf minuten voor tijd de hele boel afgeblazen te zien worden……zucht..arrrgghhh!

    Nou ja……om dan maar in NASA-termen te spreken "Better luck next time", maar dat moge dan wel vanavond zijn!!

    Overigens ga ik deze week een serieuze poging wagen om eindelijk eens zelf het ISS (liefst MET spaceshuttle dus omhoog met die ding!!!) op de gevoelige plaat vast te leggen…….lijkt me echt machtig om daarvan (van het ISS dus)….van beneden genomen….een plaatje te kunnen maken.

    Ik heb er al meerdere malen een paar hele fraaie opnamen gezien in o.a. ZENIT enne….die mot ik ook hebbe!!!

    U hoort nog (hopelijk) van mij

  4. ik zag gister ook een geel achtig licht voor bij komen aan de hemel

    zou dat het iss kunnen zijn?

    ( ik woon in klazienaveen )

    maar hoelaat word de andeavour gelanceerd vanavond?

  5. vanavond tussen 23.50 en 24.00 zou het ISS weer te zien moeten zijn. Hij komt op in het westen en gaat zo goed als pal boven je hoofd weer richting het oosten…….en hij is echt heel fel.

    als je gisteravond zo tussen 23.15 en 23.30 een fele gele vlek langs de hemel hebt zien bewegen dan heb je zeker het ISS gezien.

    Als je trouwens op de hoogte wil blijven van de zichtbaarheid van het ISS, ga dan naar de website genaamd "heavens-Above".

    Als je lancering van de space shuttle "life" wilt zien dan moet je vanavond laat naar de website "NASA TV" gaan.

    Daar zenden ze de hele lancering "life" uit….Ik heb er al vele gezien en ik vind het nog steeds machtig!!

    Volgens mij, als ik het goed gezien heb, wordt de Shuttle (hopelijk) om 00.51 uur gelanceerd….maarre, voor de zekerheid altijd effe checken want je weet het maar nooit. Ruimtevaart is en blijft een lastige "hobby"

    Have fun!!

    Oh….enne Sorry Arie dat ik er zo op deze manier effe tussen spring als "inval/uitzend astroblogger"..ha..ha..!!

    • Hé Jan, nee je doet 't uitstekend als inval/uitzend astroblogger. 😉 Sterke nog, je bent aangenomen als m'n vervanger als ik vanaf komende zondag lig te bakken aan het strand van het Lago Maggiore. Ik zal je de sleutel geven van de voordeur. 🙂

  6. Hannes zegt

    Wat mij betreft zeker bedankt Jan!

    Zag hem nu NET overkomen, ondanks de vele bewolking. geweldig!!!

    Wat betreft het artikel wou ik nog graag toevoegen dat een samensmelting van alleen 2 zwarte gaten nauwelijks materiaal oplevert wat voor accretie is geschikt.

    Een zwart gat staat immers geen energie of materie af. Twee dus ook niet, ongeacht een samensmelting.

    Het enige wat mogelijk zal worden gemeten zijn gravitationele golven, als ze tenminste zouden bestaan. Weinig nagloeien van een GRB in dat geval.

    Het wordt anders als een der PIII sterren onder de limiet tot vorming van een zwart gat zou zitten (>5 zonmassa's).

Laat een antwoord achter aan roy Reactie annuleren

*