Het sterrenstelsel CFHQSJ2329-0301. Credit: Tomotsugu Goto, University of Hawaii at Manoa
In een sterrenstelsel met de poëtische naam
CFHQSJ2329-0301 hebben Tomotsugu Goto en diens collega’s (Universiteit van Hawaï) een superzwaar zwart gat ontdekt. Op zich is het geen bijzonderheid dat superzware zwarte gaten zich in de centra van sterrenstelsels bevinden, maar het is wel bijzonder dat dat sterrenstelsel 12,8 miljard lichtjaar ver weg staat. Het sterrenstelsel is ongeveer net zo groot als ons eigen Melkwegstelsel. Ook weer niet zo bijzonder, ware het niet dat sterrenstelsels in het vroege heelal – we hebben het over de situatie ‘slechts’ 700 miljoen jaar na de oerknal – gemiddeld een stuk kleiner waren. Voor die periode was CFHQSJ2329-0301 een gigantisch sterrenstelsel. Met behulp van de
Suprime-Cam camera op de Subaru telescoop op Mauna Kea (Hawaï) keek men naar dat stelsel en ontdekte men dat 40% van het in het infrarood ontvangen licht afkomstig is van het sterrenstelsel zelf en de overige 60% van gas dat door het nabije zwarte gat wordt verhit. Dat zwarte gat blijkt maar liefst 1 miljard zonmassa’s op de kosmische weegschaal te tellen, voor die periode uit het heelal gigantisch zwaar. De sterrenkundigen breken zich dan ook het hoofd over de vraag hoe CFHQSJ2329-0301 en diens centrale zwarte gat zo vroeg al tot deze omvang hebben kunnen komen. Verder onderzoek moet uitwijzen of dit zwarte gat tot stand is gekomen door het samengaan van verschillende kleinere zwarte gaten, bijvoorbeeld nadat kleinere sterrenstelsels tegen elkaar botsten, of dat er andere oorzaken zijn. Wie precies wil weten hoe de vork in de steel zit, of het mes in het lemmet van mijn part, kan terecht bij
het artikel van Goto et al, dat binnenkort verschijnt in het vakblad
Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Dat plaatje van CFHQSJ2329-0301 hierboven is overigens in valse kleuren hoor, maar dat zal je vast wel begrepen hebben. Bron:
RAS.
