23 april 2025

Artikelen Reacties

Je bent hier: Home / Archief / Komen gammaflitsers door kannibaliserende zwarte gaten?

Komen gammaflitsers door kannibaliserende zwarte gaten?

20 september 2009 door 5 Reacties

Bundels gammastraling

Credit: University of Leeds

Een tweetal wiskundigen van de Universiteit van Leeds (Engeland), Maxim Barkov en Serguei Komissarov, denkt dat de ‘lange gammaflitsers’ [1]Naast die lange gammaflitsers zijn er ook korte gammaflitsers, met pieken van maximaal twee seconden, welke vermoedelijk worden veroorzaakt door het samensmelten van twee neutronensterren., uitbarstingen van hoogenergetische gammastraling die langer dan twee seconden duren, worden veroorzaakt door zwarte gaten die een complete ster oppeuzelen. Van LGRB’s (long gamma-ray bursts, zoals ze in ’t Engels worden genoemd) is het gangbare idee dat ze veroorzaakt worden door een zware ster die aan het einde van z’n actieve leven ineenstort tot een zwart gat. Daarbij exploderen de buitenlagen en is er sprake van een supernova of hypernova. Energietransport door neutrino’s zou daarbij een belangrijke rol spelen en de uitkomst is een enorme stoot van gammastraling in twee bundels. Ligt de Aarde in het verlengde van één van die bundels – hopelijk op veilige afstand – dan zien we een gammaflitser. Probleem met dat model is echter dat de neutrino’s niet in staat zijn de benodigde energie over langere perioden te leveren, tot een maximum van zo’n 10.000 seconden. Een dubbelstersysteem, waarbij één van de componenten een zwart gat is, zou die benodigde energie volgens het Leedsduo wel kunnen leveren. Dat zwarte gat zou dan door gravitationele werking ín de andere component moeten duiken, een normale ster, en dan zou de rotatie van de ster versnellen. Door magnetische krachten zou vervolgens een tweetal van elkaar gerichte bundels van gammastraling ontstaan (zie afbeelding), die langer standhoudt dan de gammabundel die in het neutrinomodel mogelijk is. Door de komst van het zwarte gat in het centrum van de ster wordt deze laatste opgevreten. De snelle rotatie van de ster verhindert echter dat het een korte gravitationele ineenstorting wordt en dat levert de LGRB op. Ingewikkeld verhaal, zal ik vast nog wel een keertje op terugkomen. Bron: Eurekalert.

Voetnoten

Voetnoten
↑1 Naast die lange gammaflitsers zijn er ook korte gammaflitsers, met pieken van maximaal twee seconden, welke vermoedelijk worden veroorzaakt door het samensmelten van twee neutronensterren.
Share

Gerelateerde Astroblogs:

Wat maakte GRB 221009A tot de ‘Brightest of All Time’ in het heelal? De krachtige jet van sterrenstelsel M87 veroorzaakte zeldzame gammaflits
Categorie: Archief, gammaflitsers, zwarte gaten

Comments

  1. Hannes zegt
    20 september 2009 op 16:58

    Het probleem met deze interpretatie is volgens mij dat de ster ver voor een eventuele samensmelting met het zwarte gat al lang is geëxplodeerd onder vorming van een nova.

    De rotatie van de ster zelf is hier (als alternatief) hiervoor m.i. niet van belang, maar wel de manier van inval.

    Als er sprake is van een binary dan zal bij een immer kleinere (en dus snellere omloop) sprake zijn van een steeds groter massaverlies richting zwart gat. De ster omcirkelt daarbij het zwarte gat steeds sneller.

    Op het laatst explodeert dan de ster maar het momentum van de resterende massa blijft hierbij behouden.

    Dit zorgt m.i. voor de "rotatie" van het zwarte gat.

    Beantwoorden
  2. Hannes zegt
    20 september 2009 op 17:41

    Adrianus V, ter verduidelijking, het gaat in dit verhaal niet om de eigenrotatie van de ster.

    Enkel om de rotatie van de ster om de black hole. En dat is ook wat bedoeld wordt door het oorspronkelijke artikel.

    Beantwoorden
  3. Hannes zegt
    20 september 2009 op 19:27

    Sorry, Adrianus V.

    Ik zie dat in de originele reply van Clare Ryan melding gemaakt wordt van een "neutrino cooling" mechanisme.

    Er vindt dan geen directe supernova explosie plaats maar een "massive neutrino cooled accretion disc".

    Tja, over logica gesproken. Niets te mekkeren over het geleverde commentaar op Astroblogs.

    Beantwoorden

Speak Your Mind

*