29 maart 2024

Winnaars Nobelprijs voor Natuurkunde deden nuttig werk voor sterrenkunde

De Nobelprijswinnaars

De Nobelprijswinnaars. Credit:  

Vandaag werd bekendgemaakt dat de Nobelprijs voor de Natuurkunde gegaan is naar drie Amerikaanse natuurkundigen: Charles Kao, voor onderzoek naar glasvezels en Willard Boyle en George Smith voor onderzoek aan charge-coupled devices (CCD’s). Klinkt allemaal ver van m’n bed voor ons (amateur-)sterrenkundigen, ahum, maar we hebben aan dit drietal erg veel te danken. Ten eerste het tweetal Boyle en Smith. Die vonden in 1969 die CCD uit. Dat leidde tot de digitale fotografie, waar we vandaag de dag niet meer buiten kunnen. Niet alleen gewone stervelingen zoals jij en ik, maar ook de professionals. Neem het Apache Point Observatorium in Sunspot, New Mexico in de Verenigde Staten, dat de data levert voor de Sloan Digital Sky Survey (SDSS), het uitgebreidde onderzoek aan roodverschuiving van sterren in de Melkweg en sterrenstelsels in het heelal. Apache Point heeft één hoofdspiegel van 2,5 meter doorsnede, een vangspiegel en twee lenzen om beeldfouten te corrigeren. Op zich niet zo bijzonder. Maar dé kracht van de telescoop zit ‘m in het ding dat er achter hangt: da’s de meest complexe digitale camera die ooit gebouwd is. In die camera zitten 30 CCD-sensoren ingebouwd, ieder met 2048 x 2048 pixels en die vormen bij elkaar een 120 megapixel-camera. En die CCD’s hebben we dus aan Boyle en Smith te danken. En hoe komen alle bits & bytes van de CCD in de computer? Juist, via glasvezels! En daar komt Kao om de hoek, die andere winnaar van de Nobelprijs, die in 1967 ontdekte dat licht over grote afstanden door glasvezel kan reizen, zonder verlies van informatie. Zonder Kao, Boyle en Smith geen Apache Point Observatorium, geen SDSS, geen Galaxy Zoo, geen digitale vakantiekiekjes. Terecht dat ze de Nobelprijs hebben gewonnen. 🙂 Bron: Cosmic Variance.

Share

Speak Your Mind

*