35 radiotelescopen vormen deze week één supertelescoop

Woensdag en donderdag, 18 respectievelijk 19 november 2009, zal de grootste telescoop ter wereld worden gebruikt. Gedurende een periode van 24 uren verspreid over die twee dagen zullen 35 radiotelescopen over de hele wereld gaan opereren als één grote super-radiotelescoop. Door middel van de interferometrie-techniek zullen de waarneemgegevens van die 35 telescopen met elkaar gecombineerd worden alsof een radiotelescoop ter grootte van de gehele aarde is gebruikt. De bedoeling van deze waarneemsessie is dat men 243 quasars gaat waarnemen, die op zeer verre afstanden staan. Quasars zijn actieve sterrenstelsels, wiens superzware zwart gat in het centrum sterke radiogolven uitzendt. Vanwege de afstand staan die quasars stil aan de hemel en vertonen ze geen enkele eigenbeweging. Men wil de quasars gebruiken om te komen tot een zogenaamd hemels referentiekader. Met zo’n kader is het gemakkelijker om van objecten die dichterbij staan, zoals sterrenstelsels en clusters daarvan, de beweging te meten. Die quasars op de verre achtergrond vormen dan het kader. Er bestaat al zo’n International Celestial Reference Frame, maar dat stamt uit 1998 en is sterk verouderd. Per 1 januari 2010 wil men een nieuw kader en om dat op te zetten heeft men 295 referentie-quasars aangewezen. Daarvan gaat men er deze week zoals gezegd 243 exact opmeten en die gezamelijke waarneemactie wordt de Very Large Astrometry Session genoemd. Die andere 52 kunnen óndanks de inzet van die 35 radiotelescopen niet waargenomen, want de deelnemende telescopen hebben niet 100% van de hemel in beeld. In Nederland doen geen radiotelescopen mee met de actie, de meest nabije is die van Effelsberg in Duitsland (Eb in het kaartje). Alle deelnemende radiotelescopen zie je hierboven in het kaartje. Bron: Universe Today.