En toen gingen we een hapje eten…

Onlangs was ik met een groep Galaxy Zooïsten bij Astron/JIVE in Beilen (Drenthe), alwaar ene Paul Boven ons liet zien hoe de stokoude radiotelescoop van Dwingeloo ^[1]Ruim een jaar geleden was deze radiotelescoop één van de kandidaten in het monumentenprogramma Restauratie van de AVRO. Helaas pindakaas won een ander monument. werkt. Hij vertelde toen over de waarnemingen die hij samen met Cor Veltman op 2 januari 2009 deed aan de wolken van waterstofgas in ons Melkwegstelsel. Atomair waterstof (HI) zendt een zwak radiosignaal uit met een frequentie van exact 1420,40575 MHz en da’s meetbaar met die radiotelescoop. Omdat die wolken een verschillende snelheid in de melkweg hebben kan hun frequentie door het zogenaamde Dopplereffect iets variëren en dat levert bovenstaande kaart op waarin die snelheidsvariaties te zien zijn. De spiraalarmen in de Melkweg blijken op die kaart (effe dubbelklikken) duidelijk te herkennen te zijn. Maar rechts op de waterstofkaart zie je een vertikale breuk door de melkweg lopen, die ik voor ’t gemak even met een rood pijltje heb aangeduid. Wat stelt dat precies voor? Een discontinuüm in de galactische HI-wolken, een storing in de apparatuur door een passerende 2CV bij Astron? Neen, niets van dat alles. Paul Boven vertelde ons dat die breuk in de gegevens veroorzaakt werd doordat hij en Veltman even een uurtje gingen eten. 😀 Yep, niet gelogen. De radiotelescoop van Dwingeloo is niet volautomatisch, kan dus niet stand-alone draaien. Toen ze die gedenkwaardige tweede januari van dit jaar op een gegeven moment honger kregen hebben ze de apparatuur eventjes uit moeten schakelen en vervolgens gingen ze ergens in de buurt een patatje of zo halen. Teruggekeerd kon het verzamelen van de radiofotonen uit de galactische  ruimte weer hervat worden. En zo zie je maar, sterrenkunde is mensenwerk.