28 maart 2024

Dit stipje is iets bijzonders, een paar-instabiliteit supernova

SN 2007bi

SN 2007bi. Credit: SNfactory

Vroeg in 2007 werd de supernova genaamd SN 2007bi gevonden door het internationale Nearby Supernova Factory (SNfactory).  Waarnemingen aan deze supernova lieten direct zien dat het een bijzonder geval was. Niet alleen was ‘ie zo’n tien keer lichtkrachtiger dan gewone type Ia supernova en bleef ‘ie maandenlang helder zonder af te zwakken, maar ook bleek de ster die SN 2007bi veroorzaakte – de zogenaamde precursor star – minstens 200 zonmassa’s zwaar te zijn geweest. Da’s echt hééél zwaar voor een ster. De kern van die ster moet al minstens 100 zonmassa’s hebben gewogen en sterrenkundigen hebben nu bevestigd dat het gevalletje SN 2007bi de allereerste waargenomen paar-instabiliteit supernova is geweest. Normale type Ia supernovae ontstaan door witte dwergen die gevoed door een nabije ster een kritische massa overschrijden en dan een thermonucleaire explosie ondergaan. Bij de paar-instabiliteit supernovae klapt de kern van een supermassieve ster in elkaar en ontstaan paren van electronen en positronen, d.w.z. materie én antimaterie. Die paren zorgen voor een afname van de thermische druk in de kern en dat levert vervolgens een thermonucleaire explosie op, vele malen krachtiger dan bij een type Ia supernova. Die explosie is zó krachtig dat er in de kern NIETS overblijft, zelfs geen zwart gat. De gehele ster gaat aan gruzelementen, waarbij fotonen in de vorm van gammastraling worden uitgestraald. Bij SN 2007bi werd daarbij ook nog eens 22 zonmassa’s aan silicium en 6 zonmassa’s nikkel de ruimte in geslingerd. Met name door dat nikkel bleef deze supernova zo lang helder. Opvallend aan SN 2007bi is trouwens ook dat ‘ie plaatsvond in een dwergsterrenstelsel. Die dwergstelsels zijn meestal arm aan metalen, d.w.z. aan elementen zwaarder dan waterstof en helium. Men denkt dat dergelijke stelsels een goede afspiegeling zijn van het vroege heelal, toen metalen nog helemaal niet voorkwamen en dat paar-instabiliteit supernova perfect gedijen in dergelijke omgevingen. Bron: Berkely Lab.

Share

Speak Your Mind

*