29 maart 2024

Fermi ziet record-uitbarsting van een blazar

Uitbarsting van 3C 454.3

Uitbarsting van 3C 454.3. CREDIT: NASA/DOE/FERMI LAT

Met de gammasatelliet Fermi van de NASA hebben ze in 3C 454.3 de grootste uitbarsting van straling ooit gedetecteerd in een blazar waargenomen. De lezer vraagt zich wellicht af wat een blazar is en uit welke dierentuin dit beest ontsnapt is, dus ik zal ’t even uitleggen. Blazars zijn verwant aan quasars en daar is hun naam ook van afgeleid: blazing quasi-stellar objects [1]De naam komt óók van het oertype van de blazars, het sterrenstelsel genaamd BL Lacertae in het sterrenbeeld Hagedis.. Yep, quasars zijn quasi-stellar objects. Beiden zijn in feite actieve sterrenstelsels, in wiens kern een superzwaar zwart gat ressorteert. Vanuit de accretieschijf rondom dat zwarte gat wordt naar twee kanten toe een straalstroom van hoogenergetische energie uitgestoten. In het geval van blazars kijken we vanaf de Aarde (bijna) recht ín die straalstroom en dat zorgt voor grote helderheidsvariaties. Vanaf 15 september dit jaar zag Fermi dat 3C 454.3 – gelegen in het sterrenbeeld Pegasus – flink helderder was geworden en inmiddels heeft ‘ie zelfs de lichtkracht van de Velapulsar overtroffen, de helderste gammabron aan de hemel. Eén klein verschil tussen beide objecten: de Velapulsar staat 1000 lichtjaar van de Aarde, blazar 3C 454.3 staat op 7,2 miljard lichtjaar afstand. 😯 Oeps, dat scheelt een stukje. De uitbarsting is ook in het radiogebied en optische gebied van het spectrum waargenomen, alleen is ‘ie daarin minder krachtig. Nou nog de vraag hoe lang deze uitbarsting doorgaat. Bron: Eurekalert.

Voetnoten

Voetnoten
1 De naam komt óók van het oertype van de blazars, het sterrenstelsel genaamd BL Lacertae in het sterrenbeeld Hagedis.
Share

Speak Your Mind

*