Erik Verlinde’s informatie-zwaartekracht

Afgelopen zaterdag stond er een artikel in de Volkskrant waarin journalist Martijn van Calmthout de ideeën beschrijft van de theoretisch natuurkundige Erik Verlinde (47). Ik lees geen Volkskrant, dus het duurde even voordat het nieuws het Adrianus-bastion bereikte, maar inmiddels heb ik begrepen dat het idee van Verlinde omtrent de informatie-zwaartekracht behoorlijk baanbrekend is. Vorige week woensdag gaf Verlinde er opening van zaken over tijdens een een colloquium op het Spinoza-instituut voor theoretische fysica in Utrecht, waar onder andere Nobelprijswinnaar Gerard ’t Hooft aanwezig zijn. Die noemde Verlinde’s idee intrigerend, hetgeen uit diens mond een waar compliment mag worden genoemd. Kernvraag is: wat is de zwaartekracht precies. Niks nieuws onder de zon, want Newton probeerde de vraag al te beantwoorden in de 17e eeuw. Maar Newton’s zwaartekrachtwet én Einstein’s latere uitbreiding daarvan verklaren de zwaartekracht niet, maar beschrijven ‘m alleen. Verlinde probeert ‘m te verklaren. Hij denkt dat de kracht ontstaat door een concentratieverschil in informatie in de lege ruimte tussen twee massa’s en daarbuiten.

’t Hooft kwam eerder al met de stelling dat rond iedere grote massa een soort hologram te bedenken is, een soort van scherm waarop alle informatie over de hele inhoud is opgeslagen in de vorm van bits. De energie binnen de bol is netjes verdeeld over de bits op dat scherm. Daarmee is ook aan het denkbeeldige holografische scherm een temperatuur toe te kennen. Die op zichzelf denkbeeldige temperatuur is volgens Verlinde de sleutel tot de zwaartekracht die een massa m van massa M ondergaat. Als een deeltje met een massa m net van de ene kant van het denkbeeldige scherm naar de andere wordt gebracht, verandert de informatie-inhoud van de bol met één bit. Die verandering maal de temperatuur van het scherm is volgens Verlinde de energieverandering van het systeem. Die energieverandering moet worden opgebracht tijdens de verplaatsing. Wie het deeltje wil verzetten, voelt dit altijd als kracht richting massa. Ergo: verplaatste massa geeft informatieverandering, dat kost energie en dat uit zich tenslotte in een aantrekkingskracht. Zie daar Verlinde”s Informatie-Zwaartekrachtstheorie. Hij probeert hiermee niet alleen de zwaartekracht te verklaren, maar ook zaken zoals de oerknal en donkere energie. Het hele artikel is hier na te lezen voor wie het interessant vind. Tips voor deze astroblog over Erik Verlinde’s theorie kwamen van Gerard en Ans. Thanx! Bron: Volkskrant, 12 december 2009.