28 maart 2024

Supernovae: de soort bepaalt de vorm

Twee supernovarestanten

Credit: NASA/CXC/UCSC/L. Lopez et al.

Onderzoek met behulp van NASA’s röntgensatelliet Chandra aan 17 restanten van supernovae heeft laten zien dat de vorm van het restant sterk afhangt van de soort waartoe de supernova behoort. Afgezien van enkele zeldzame soorten zijn er twee hoofdcategorieën supernovae: type Ia, die ontstaan als in een dubbelstersysteem een witte dwerg massa toegevoerd krijgt van een naburige gewone ster en dan een kritische massa wordt overschrijden. En type II supernovae, die boem zeggen als een zware ster door z’n brandstof heen is en de kern in elkaar klapt – niet voor niets de ‘core collapse supernovae’ geheten. Wat blijkt: type Ia SN blijken ronde, symmetrische restanten op te leveren (zie rechts in de figuur, het restant van Kepler’s supernova uit 1604) en type II zijn asymmetrisch (zie links, het restant van supernova G292.0+1.8). M’n eigen indruk is dat beide restanten asymmetrisch zijn, maar de onderzoekers wijzen op de witte emissiegebieden in G292.0+1.8, waar de asymmetrie het duidelijkst is. Van de 17 onderzochtte restanten bleken tien van type II te zijn en zeven van type Ia. Eén van die zeven was weer een mix, SNR 0548-70.4, want qua chemische samenstelling was het duidelijk een type Ia, maar het vertoonde weer de asymmetrie van een type II. Zucht, de wereld zou toch es simpel in elkaar zitten. Zo, eerst even een hapje eten en dan naar het station van Dordrecht CS om de spreker van vanavond op te halen, dhr. Fockens. Die gaat de publiekslezing van vanavond verzorgen over de Ster van Bethlehem. Bron: Chandra.

Share

Speak Your Mind

*