28 maart 2024

Twee dingen over Chandra

Sagittarius A*, kern van de Melkweg. Credit:  NASA/ CXC/ MIT/F.K. Baganoff et al.

Ik heb twee dingen te zeggen over Chandra, NASA’s röntgensatelliet, en ik dacht ‘kom, ik zet het in één astroblogje bij elkaar’. Scheelt weer een liter digitale inkt. Ten eerste is daar het nieuws – uiteraard bekendgemaakt op de 215e bijeenkomst van de AAS, zucht… – dat de Chandra nauwkeurige röntgenwaarnemingen heeft gedaan van Sagittarius A* (kortweg Sgr A), de kern van de Melkweg, alwaar zich een superzwaar zwart gat bevindt. Op de afbeelding zie je Sgr A in beeld. Dat zwarte gat houdt zich opvallend rustig, gelukkig maar zeg ik dan maar, en de vraag is hoe dat precies komt. Er staan enkele jonge, zware sterren in de buurt en daarvan was altijd gedacht dat het zwarte gat ongeveer 1% weet ’te vangen’ van de winden die door deze sterren worden uitgezonden. Chandra’s metingen laten echter zien dat die hoeveelheid nog minder is, slechts 1/100e van die schamele één procent. Voor de dames/heren theoretici reden om aan de slag te gaan met de modellen van dat zwarte gat en te kijken hoe de gemeten röntgenstraling van het zwarte gat met dat kleine beetje sterrenwind verklaard kan worden.  Dan het tweede nieuwsfeit over Chandra:

Credit: NASA + yann arthus-bertrand

Yep, van de Aarde tot de Hemel. Een website van Chandra waar het kleine op Aarde en het grote in het universum naast elkaar worden gezet en vergeleken. Waarbij telkens weer opvalt welke gelijkenis er is tussen dat kleine en grote. Bijvoorbeeld tussen het Grote Barriérerif bij Australië en Cassiopeia A, een supernovarestant:

Credit: NASA + yann arthus-bertrand

Op de site staan prachtige gelijkenissen tussen dingen op Aarde, allemaal gefotografeerd door Yann Arthus-Bertrand, en dingen in het heelal, zoals in beeld gebracht door Chandra. Bron over Sgr A*: Chandra. Bron over die foto’s van Aarde en Hemel: Astropixie.

Share

Speak Your Mind

*