Klopt deze vergelijking? Credit: D. Berry / Chandra X-ray Center.
Al enkele jaren speculeert men over een compact exotisch object, dat qua dichtheid zou zitten tussen neutronensterren en zwarte gaten: de zogenaamde
quarksterren. In neutronensterren zijn de protonen en electronen samengegaan en blijven de neutronen over, samengeperst in een bolletje van ongeveer 10 km doorsnede en met een supercompacte dichtheid van zo’n 5×10
17 kg/m
3. Sommige theorieën voorspellen dat de kern van een neutronenster in enkele gevallen kan bestaan uit losse quarks, de deeltjes waaruit protonen en neutronen bestaan. Men spreekt ook wel van
vreemde quarkmaterie, waar dergelijke bizarre objecten uit zouden bestaan. Er zijn al enkele kandidaten waargenomen van quarksterren, namelijk
RX J1856.5-3754,
3C58 en
XTE J1739-285, maar da’s allemaal onbevestigd. Probleem is dat men niet weet hoe zwaar quarksterren precies zijn. In eerste instantie dacht men dat neutronensterren zwaarder dan 2 zonmassa’s puur uit neutronen moeten bestaan en géén kern hebben van vreemde quarkmaterie.
Maar recent onderzoek van enkele natuurkundigen heeft laten zien dat het omgekeerde het geval zou kunnen zijn: dat quarksterren juist zwáárder zijn dan neutronensterren, tot 2,5 zonmassa’s toe. Welke straal daarbij hoort is niet bekend, dus of quarksterren kleiner zijn dan neutronensterren, zoals in bovenstaande vergelijking met de Grand Canyon erbij, is niet bekend. Als het klopt van die massa moeten neutronensterren met een massa van 2 zonmassa en meer nog eens goed worden onderzocht, want de kans bestaat dat het in werkelijkheid quarksterren zijn. Van genoemde kandidaten is alleen de massa bekend van RX J1856.5-3754, namelijk 0,9 zonmassa. Mmmm, te licht bevonden voor een quarkster. Sluit ook aan bij
een ander argument dat dit object toch geen quarkster is. Andere kandidaat-quarksterren moeten ze maar nauwkeurig op een weegschaaltje meten. 🙂 Bron:
Physics World.