Sterren die van sterrenbeeld verhuizen

Je zou denken dat sterren twee soorten beweging kennen: hun dagelijkse beweging als gevolg van de aardrotatie en hun seizoensbeweging door de baan van de aarde om de zon. Maar behalve die bewegingen zijn het ‘vaste’ sterren, die niet zoals de vijf klassieke ‘dwaalsterren’ ^[1]De vijf planeten die met het blote oog zichtbaar zijn: Mercurius, Venus, Mars, Jupiter en Saturnus. langs de hemel bewegen, maar ten opzicht van elkaar een vaste positie hebben. En toch klopt dat niet. Ook de sterren hebben een eigenbeweging, veroorzaakt door hun beweging in de interstellaire ruimte. Echter omdat ze zo verschrikkelijk ver weg staan is die beweging aan de hemel zeer klein. Toch zorgt die eigenbeweging er voor dat af en toe een ster van het ene naar het andere sterrenbeeld hopt. De grenzen tussen de sterrenbeelden werden in 1930 nauwkeurig vastgelegd door de Internationale Astronomische Unie (IAU), met name door het werk van Eugene Delporte. Er zijn officiëel 88 sterrenbeelden. Eén daarvan is Arend (Aquila), waar onder andere de heldere ster Altair in staat. Tot 1993 bevond zich in Arend ook ρ (Rho) Aquilae. ρ Aql heeft een eigenbeweging van zo’n 0,057″ per jaar naar het oosten. In dat jaar trok ‘ie als een echte emigrant de grens over en belandde hij in Dolfijn (Delphinus). Ander voorbeeld van zo’n kosmische migrant: 30 Serpentis (in Slang) die overgestoken is naar Weegschaal (Libris). En het zijn niet alleen lichtzwakke, obscure sterretjes die verhuizen. De hoofdster van het zuidelijke sterrenbeeld Centaurus bijvoorbeeld, α Centauri – die met een helderheid van -0,01 één van de allerhelderste sterren aan de hemel is – lag voor 1767 binnen de officiële IAU-grenzen van het sterrenbeeld Passer (Circinus). Zie de afbeelding waar Toliman, zoals α Cen ook wel heet, nu ligt:

Bron: Sterrengids 2010 + Wikipedia.