28 maart 2024

Is er wel of geen intelligent leven elders in het heelal?

Prof. Henny Lamers

Meestal bewaren sprekers de clou van hun verhaal voor het allerlaatst, maar prof. Henny Lamers (Universiteit van Utrecht) deed ’t gisteravond bij Chr. Huygens maar eens andersom. Bij z’n lezing ‘Hallo is daar iemand? Speuren naar leven in het heelal’ begon hij met het geven van het antwoord op de vraag is er intelligent leven elders in het heelal, dus buiten de Aarde? Het antwoord luidt: we weten het niet. Goh, niet echt het antwoord waar de aanwezigen (ca. 25 leden en niet-leden) op hoopten en het risico bestond dat iedereen naar huis zou gaan, maar dat gebeurde niet. In een boeiend verhaal betoogde Lamers hoe het leven hier op aarde vermoedelijk is ontstaan en welke ‘ingrediënten’ daarvoor nodig zijn. Hij noemde het beroemde experiment van Urey en Miller, waarbij ze probeerden de oeratmosfeer op Aarde na te bootsen en dat het ontstaan van o.a. aminozuren opleverde – een experiment dat dit jaar in Nederland op vier plekken wordt overgedaan. Een experiment ook dat later in de keuken is nagedaan door Amerika’s kookjuffrouw Julia Child. In ons eigen zonnestelsel is Mars de enige planeet naast de Aarde die in de zogenaamde bewoonbare zone voorkomt, maar tot nu toe is nog niet aangetoond dat er leven op Mars is (geweest) [1]Hoewel de metingen aan de groeiende hoeveelheid methaan op Mars aangeven dat er mogelijk een biologische oorsprong van dat methaan is.. Uiteraard ontbrak in deze lezing de vergelijking van Frank Drake niet, die probeert te schatten hoeveel planeten er in ons  Melkwegstelsel zijn met intelligent leven daarop. Lamers zei dat op dit moment op grond van moderne waarnemingen twee schattingen van dat aantal rouleren: de ene schatting is dat er in ons Melkwegstelsel zo’n 10 miljoen van dergelijke planeten zijn. De andere schatting: er is er maar eentje, de Aarde. Lamers zit in het eerste kamp. Mmmm, als het er inderdaad tien miljoen zijn dan dringt Fermi’s beroemde paradox aan ons op: “where are they?” Afijn, het was een avond die ons geen definitief antwoord op een nogal existentiële vraag gaf, maar ik had de indruk dat niemand dat erg vond.

Voetnoten

Voetnoten
1 Hoewel de metingen aan de groeiende hoeveelheid methaan op Mars aangeven dat er mogelijk een biologische oorsprong van dat methaan is.
Share

Comments

  1. En met een paar honderd miljard sterrenstels gaat het dus om 10^9 *10^6 = 10^15 planeten zoals de aarde? Dat is 1 biljard planeten! Wow. Daar zal er toch wel eentje tussen zitten (naast de onze) met leven?

    • Ja, maar die andere sterrenstelsels (zoals M31) zijn te ver weg om te veronderstellen dat het leven daar ons een keertje opzoekt. Van leven in onze Melkweg zou je dat wel kunnen veronderstellen. Lamers zei ook dat een planeet die 200 miljoen jaar ouder is dan de Aarde ook intelligent leven kan bevatten dat een voorsprong van 200 miljoen jaar op ons heeft. Dus een technologische voorsprong van 200 miljoen jaar. Als je ziet hoe onze technologie met rasse schreden vooruitsnelt dan moet zo'n beschaving wel heel erg pienter zijn en vast in staat voortstuwingstechnieken te bedenken die ze in no-time door de Melkweg brengt. Kennelijk zien ze ook in dat ze met de mensheid maar beter geen kontakt kunnen zoeken, omdat we nogal vreemdelingen-onvriendelijk zijn.

  2. Mogelijk vinden ze ons oninteressant. Weten ze inmiddels dat er veel meer van ons soort (oninteressante) planeten zijn. Denken ze "laat ze maar, ze snappen ons toch niet". Blijft boeiend onderwerp!

  3. Bedoelde Lamers echt 10 miljoen planeten met *intelligente* levensvormen? Dat is wel erg veel. Dat is 1 planeet met intelligent leven voor elke pakweg 20.000 sterren, en de meeste van die sterren zijn dan ook nog 'ns M-sterretjes. We weten het niet, maar met zo'n bovengrens is de Fermi-paradox wel erg prangend.

  4. Volgens mij had hij het echt over intelligent leven bij dat aantal. Verbazingwekkend vond ik trouwens te horen dat de aarde 3,8 miljard jaar geleden z'n aardkorst kreeg en dat 3,6 miljard jaar geleden (dus 200 miljoen jaar later) het eerste leven al ontstond, in de vorm van stromatolieten. Da's feitelijk erg snel gegaan en je zou dan gaan denken dat er wel leven móet ontstaan, als de omstandigheden enigszins gunstig zijn.

    • Maar dan is het nog wel een stap van leven naar intelligent leven. Bekeken op 3,6 miljard jaar komen wij maar net kijken, het duurde dan juist erg lang voordat er intelligent leven was.

      Het grote getal van Lamers verbaasde me nogal, dankzij het onvolprezen arXiv kwam ik uit bij werk van M. Cirkovic die veel geeft gepubliceerd op het gebied van astrobiologie en SETI, en ook hierover heeft geschreven. In een paper ('Cosmic irony: SETI optimism from catastrophes?') begint hij zelfs de inleiding met dit soort hoge schattingen: "It is hard to deny that the Search for Extra-Terrestrial Intelligence (SETI) is one of the major scientific adventures in the history of humankind. However, four decades of serious SETI projects have not given results, in spite of the prevailing 'contact optimism' of 1960s and early 1970s, motivated largely by uncritical acceptance of the Drake equation. Conventional estimates of that period spoke of about 10^6 – 10^8 (!) advanced societies in the Milky Way forming the “Galactic Club”. Nowadays, even the greatest SETI optimists have abandoned such fanciful numbers, and settled to a view that advanced extraterrestrial societies are rarer than previously thought."

      Lamers zit dus in het kamp van de optimisten, maar lijkt een beetje ouderwets te zijn met dat getal.

  5. Het is naief om te veronderstellen dat binnen de grootte van dit heelal (waarschijnlijk zit er nog iets achter) te denken dat er elders geen intelligent leven is. Het heelal is 15miljard lichtjaar groot. Daarachter zit waarschijnlijk nog iets anders wat wij niet kunnen waarnemen. Daarnaast bestaan er (theoretisch) meerdere dimensies. "Alles heeft een reden" of een oorzaak is een bekende uitspraak. Er zijn, meer dan gemiddeld aanwijzingen dat er buitenaards leven is; Bron :http://en.wikipedia.org/wiki/Bob_Lazar
    Ik ben persoonlijk ervan overtuigd dat het heelal als zodanig een aantal dimensies biedt, waarbij in het hiernamaals antwoord komt op de vraag wat er achter het onnoemelijke grote heelal schuilgaat; immers…. alles heeft een reden

  6. Ik ben het met je eens dat er méér is dan het zichtbare heelal. Niet alleen in de vorm van meerdere dimensies, die wellicht wel iets te maken hebben met dat 'hiernamaals', maar ook wellicht in de vorm van ander leven. Ik zal trouwens morgen een astroblog schrijven over een nieuwe theorie over de eenvoudige vraag 'wat is leven precies?' Kleine correctie op je reactie: het heelal is niet 15 miljard lichtjaar groot, maar 93 miljard lichtjaar. 😯

    • excuses Adrianus, ik bedoelde eigenlijk dat het heelal bijna miljard licht jaar oud is. 13,7 miljard ofzow. Ik haalde de boel een beetje doorelkaar. Ik zal met interesse je nieuwe theorie lezen.

  7. Anoniem zegt

    Mij maken ze niet wijs dat er enkel op DEZE planeet leven is.
    Vroeger dan dachten ze dat om leven te hebben, er zuustof, warmte (niet te veel, niet te weinig) moest zijn.
    Nu weten ze al dat er bacterien zijn die in een omgeving leven die voor ons dodelijk is. De anearoob-bacterie, is er zo eentje van. die kan enkel leven op een plaats waar er GEEN zuurstof in de omgeving is.
    Er zijn levende bacterien gevonden in het gesmolten lava.
    Maar ook op de bodem van de oceaan, waar er een ijzige koude heerst en ook nog eens een enorme druk.
    Dus ik vraag me echt af of er ook leven kan zijn in een bvb choorgas omgeving, of een metaangas omgeving.
    Als er op een andere planeet leven zoals het onze is, dan zijn er vier mogelijkheden waarom ze nog niet op bezoek geweest zijn.
    1) Ze zijn nog niet zover als wij ontwikkeld, dus ze hebben geen benul van ons hier.
    2) Ze zijn op het zelfde niveau als wij, dus hebben ze al wel een vermoeden dat wij hier zijn, maar kunnen ze het nog niet bevestigen (zoal wij)
    3) Ze zijn veel verder dan wij en kunnen ons hier zien rondhuppelen. En is hun nieuwschierigheid geprikkeld, maar zijn ze nog niet zo ver dat ze tot hier kunnen komen.
    4) Ze zijn al zover dat ze ook intersetaire reizen ondernemen, en ze hebben hier in hu verhulde ruimtetuigen ons komen bespioneren en hebben ze hun buik er van vol of hebben ze schrik van ons en hebben ze ons zonnestelsel als verboden terrein bestempeld.

  8. wat is intelligent leven..wij mensen komen op de wereld pas kijken.en onze planeet is voor een groot deel.
    met water bedekt.waar om zijn wij geen water wezens.misschien bestaat er wel een andere vorm van intelligentie.
    die wij niet erkennen.die mischien allang is uit gestorven. of pas aan het gegin van hun ontwikkeling staat.

Laat een antwoord achter aan Adrianus V Reactie annuleren

*