Lichtecho’s van Cas A wijzen op asymmetrische supernova

Cas A is de helderste radiobron aan de hemel. Niet gek dat het object  al in 1947 in het radiogolfgebied werd gedetecteerd, in de tijd dat de radioastronomie nog in haar kinderschoenen stond. Enkele jaren later werd Cas A ook optisch waargenomen en al gauw bleek het te gaan om een expanderende schil van een supernova, die omstreeks 1680 moet zijn geëxplodeerd. Da’s vreemd, want uit dat jaar stamt geen enkele waarneming van waar ook ter wereld van een supernova, terwijl de telescoop toen al zo’n zeventig jaar in gebruik was. Afijn, van die supernova zijn onlangs lichtecho’s waargenomen in omringende gas- en stofwolken ^[1]Hoe die echo’s met een vertraging van 330 jaar bij de aarde aankomen wordt hier uitgelegd.. In die echo’s zijn zoveel jaar na dato spectra te meten, waaruit blijkt dat Cas A een type II supernova moet zijn geweest – zoals Frank Verbunt in een interessant artikel in de laatste Zenit schreef. Maar uit die lichtecho’s is nog meer af te leiden. Onderzoek van een groep sterrenkundigen onder leiding van Armin Rest (Harvard Universiteit) heeft bijvoorbeeld laten zien dat de expanderende schil van Cas A niet naar alle zijden even snel beweegt. De lichtecho’s maken het mogelijk de schil in 3D te bekijken en Rest en de rest – ahum – zagen dat naar één kant de schil maar liefst 4.000 km per seconde beweegt. Precies in tegenovergestelde richting beweegt zich met een snelheid van 350 km/s de achtergebleven neutronenster. Typisch een voorbeeld van Newton’s derde gravitatiewet actie=reactie. En ook typisch een asymmetrische supernova-explosie. Leuk dat we dat 330 jaar later ontdekken. Bron: Eurekalert.