Supersterrenfabriek SMMJ2135-0102. Credit:
ESO/APEX/M. Swinbank et al.; NASA/ESA Hubble Space Telescope & SMA
“Adrianus, wat is dat nou weer voor een titel? APEX ziet met LABOCA gigantische GMC’s in SMMJ2135-0102.” Yep, de helft van de potentiële lezers is na het lezen van die titel vast afgehaakt. Bedrijfsrisico zullen we maar zeggen, de stugge doorzetters blijven over. 🙂 OK, toegegeven, het klinkt als een huisarts die een onleesbaar recept uitschrijft voor een enge ziekte, zo’n titel. Even uitleggen: die APEX is het Atacama Pathfinder Experiment in Chili, een radiotelescoop die kijkt in het submillimetergebied van het electromagnetische spectrum (0,2 tot 1,5 mm golflengte) en die een soort voorproefje wordt voor de grote te bouwen ALMA-telescoop. LABOCA – staat voor Large APEX Bolometer Camera – op haar beurt is een instrument dat vastzit aan APEX en dat submillimeter-waarnemingen doet. Die gigantische GMC’s in SMMJ2135-0102 is waar het allemaal om draait en waar APEX + LOBOCA naar gekeken hebben. Die GMC’s zijn gigantische moleculaire wolken, Giant Molecular Clouds in ’t Engels, de meest actieve gebieden in sterrenstelsels, waar in grote hoeveelheden sterren en planeten worden gevormd. Deze wolken bevatten dan ook veel H-II-gebieden die over intergalactische afstanden zichtbaar zijn. Een bekend voorbeeld is de Orionnevel (M42). Dan dat laatse enge ding uit de titel, SMMJ2135-0102, dat is het sterrenstelsels waar die GMC’s door het duo APEX en LABOCA zijn gevonden. En niet een klein beetje ook. Onlangs meldde ik al dat de afstand tot dat stelsel op tien miljard lichtjaar was bepaald. Maar wat blijkt nu? Dat ieder van die stervormingsgebieden, de rode stipjes rechtsonder op de afbeelding, tientallen miljoenen van die GMC’s telt! 😯 Klinkklonk, tien miljoenen Orionnevels, kan je je dat voorstellen? Ik niet in ieder geval. Bron: Universe Today.
Speak Your Mind