3 december 2024

De verborgen geheimen van een kosmische kat

De Kattenpootnevel. Credit:
ESO/J. Emerson/VISTA

In de richting van het centrum van de Melkweg, op 5500 lichtjaar van ons verwijderd, bevindt zich in het sterrenbeeld Schorpioen de Kattenpootnevel (NGC 6334), een gaswolk van ongeveer 50 lichtjaar in doorsnede. In zichtbaar licht worden het gas en stof verlicht door hete, jonge sterren, die de opmerkelijke roodachtige vormen veroorzaken waar de nevel zijn bijnaam aan te danken heeft. NGC 6334 is een van de actiefste kraamkamers van zware sterren in ons sterrenstelsel. Vista, de nieuwste telescoop van ESO’s Paranal Sterrenwacht in de Atacama woestijn in het noorden van Chili, is met een hoofdspiegel van 4,1 meter de grootste survey-telescoop ter wereld en is ontworpen om de hemel in kaart te brengen op infrarood-golflengten. De telescoop kan diep doordringen in de stofwolken en onthult objecten die in zichtbaar licht verborgen blijven. Interstellair stof verstrooit en absorbeert het zichtbaar licht, maar in infrarood licht is het stof bijna doorzichtig. Met behulp van dit krachtige instrument konden de astronomen de barensweeën zien van de jonge, zware sterren in de Kattenpootnevel. Sommige van deze sterren hebben een massa van bijna tien keer de zon. In infrarood ziet de nevel er heel anders uit dan in zichtbaar licht. Omdat het stof het zicht nauwelijks belemmert, kunnen de astronomen veel meer te weten komen over hoe deze sterren zich vormen en zich in de eerste miljoenen jaren van hun leven ontwikkelen. Met VISTA’s brede beeldveld kan het hele stervorminggebied in een enkele opname worden vastgelegd, veel gedetailleerder dan ooit tevoren. De VISTA opname toont talloze sterren van de Melkweg, bedekt met opvallende donkere stofslierten die voor het eerst duidelijk te zien zijn. Het stof is op sommige plaatsen zo dik dat het zelfs de nabij-infrarode straling tegenhoudt waar de VISTA camera gevoelig voor is. In veel van de stofrijke gebieden, zoals die dichtbij het midden van de foto, zijn oranje gebieden te zien – een bewijs voor actieve jonge sterren en hun begeleidende jets, die in zichtbaar licht verborgen blijven. VISTA ontsluiert ook verder weggelegen, iets oudere sterren, en onthult de processen van hun eerste kernfusie en de eerste miljoenen jaren van hun leven. Mega-versies van de infrarood-afbeelding hierboven zijn hier te vinden, inclusief een giga-megaversie van 349,6 Mb in tif-formaat. 😯 ESO’s Wide Field Imager (WFI) op La Silla in Chili heeft recent een zeer gedetailleerde opname in zichtbaar licht van de Kattenpootnevel gemaakt. De ESO heeft iets met die kosmische kat. 🙂 Bron: ESO.

Share

Speak Your Mind

*