28 maart 2024

Bevat de Tarantulanevel enkele superzware sterren?

30 Doradus 016 in de cirkel, links R136. Credit: C.J.Evans et al.

De Tarantulanevel is een grote emissienevel vol geïoniseerd waterstofgas (H II) in de Grote Magelhaense Wolk, een begeleidend sterrenstelsel van onze Melkweg. We kennen de Tarantulanevel ook wel als 30 Doradus of NGC 2070. De Tarantulanevel is een gigantische kraamkamer van sterren, zoals blijkt uit de aanwezigheid in de kern van de nevel van de sterrenhoop R136. Recent onderzoek met behulp van de – hoe verrassend – Hubble ruimtetelescoop laat zien dat één van de sterren in de Tarantulanevel genaamd 30 Doradus 016 maar liefst 90 zonmassa’s zwaar is. De sterrenkundige Nolan Walborn (Space Telescope Science Institute in Baltimore, VS) ontdekte die massa aan de hand van de snelheid waarmee 30 Doradus 016 gassen uitblaast in de vorm van sterrenwind: die snelheid is een gigantische 3.450 km per seconde. Daarnaast blijkt de ster de Tarantulanevel te verlaten met een snelheid van 85 km per seconde. Z’n afstand tot de kern van de nevel is 400 lichtjaar en de nevel zelf is zo’n 500 lichtjaren groot. Wil zo’n zware ster z’n geboorteplek verlaten met een dergelijke snelheid dan moet er een nabije supernova aan te pas komen, die 30 Doradus 016 als een biljartbal wegstootte, maar de Tarantulanevel is te jong om al supernovae te hebben gebaard. Walborn en z’n collega Chris Evans (Royal Observatory Edinburgh in Schotland) en Paul Crowther (University of Sheffield in Engeland) denken daarom dat de ster eerst twee begeleiders had die beiden zwaarder waren, elk meer dan honderd zonmassa’s aan de haak. Dat tweetal schopte op een gegeven moment 30 Doradus 016 de deur uit, na allerlei gravitationele interacties. Maar ’t verhaal wordt nog sterker: uit de berekeningen blijkt dat in de Tarantulanevel wel eens sterren zouden kunnen voorkomen die 300 keer zo zwaar als de Zon zijn. Ding dong 😯 Een verdubbeling van de limiet van 150 zonmassa’s, die theoretici geven aan de zwaarst mogelijke sterren. Mmmm, terug naar de tekentafels met de stervormingsmodellen? Bron: Science News.

Share

Comments

  1. Rein Kuijper zegt

    Hallo Adrianus,

    Een ster met 150 zonsmassa, OK. 300, dat ik niet geloven. Die moet toch meteen uit elkaar scheuren?

    Rein

    • Hoi Rein, een ster van 150 zonmassa's is in feit al niet te geloven, want in theorie kunnen sterren boven de acht zonmassa's niet bestaan, omdat hun lichtkracht hun uiteen doet scheuren. Maar kennelijk bestaan ze toch. Die superzwaargewichten van 300 zonmassa's zijn overigens maar speculatief hoor en bedacht door één team.

  2. Rein Kuijper zegt

    Sterren boven de 8 zonsmassa kunnen wel bestaan, zolang ze op de hoofdreeks zitten. Boven de 8 zonsmassa worden ze dan supernova. 50 miljoen jaar(zeer ruwe schatting) na ontstaan.

    Rein

Laat een antwoord achter aan Rein Kuijper Reactie annuleren

*