28 maart 2024

Swift ontdekt waarom sommige superzware zwarte gaten actief zijn

Enkele door Swift ontdekte botsende sterrenstelsels. Credit: NASA/Swift/NOAO/Michael Koss and Richard Mushotzky (Univ. of Maryland)

Goh, het valt niet mee om een blog te schrijven over de ontdekking met NASA’s Swift satelliet waarom een klein gedeelte van de superzware zwarte gaten actief is en tegelijkertijd naar de tweede halve finale van het Songfestival te kijken, waarin Sieneke straks optreedt. In bijna alle centra van sterrenstelsels vinden wij superzware zwarte gaten, variërend van ‘gewone’ superzware zwarte gaten zoals in ons eigen Melkwegstelsel (4,31 miljoen zonmassa’s), via ‘zware’ superzware zwarte gaten zoals in het Andromedastelsel (30 á 50 miljoen zonmassa’s) tot de ‘reusachtige’ superzware zwarte gaten zoals in OJ287 (18 miljard zonmassa’s op de kosmische weegschaal 😯 ). Slechts 1% van die zware jongens blijkt actief te zijn, d.w.z. regelmatig straling uitzendend in allerlei golfgebieden, optisch, infrarood, ultraviolet, röntgen en soms zelfs in het gammagebied. De vraag is waarom het overgrote deel over het algemeen in rust verkeerd, zoals het geval is met ons eigen zwarte gat. Swift-onderzoek aan ‘harde’ röntgenstraling van een grote groep Active Nuclei Galaxies (AGN), zoals quasars en blazars, heeft eindelijk het antwoord opgeleverd. Met de Burst Alert Telescope (BAT) aan boord van Swift keek men naar die AGN en wat bleek: het ging in alle gevallen om sterrenstelsels die aan het botsen zijn met een ander sterrenstelsel. Ergo: hét recept om die zwarte gaten tot activiteit te bewegen is ze te ‘voeden’ met een ander sterrenstelsel. Zo’n botsing levert kennelijk zoveel materietoevoer op dat de accretieschijf rondom het zwarte gat gaat stralen. In de afbeelding enkele van de door Swift onderzochte – en soms ook voor ’t eerst ontdekte – actieve sterrenstelsels. Hé, Sieneke is net klaar met haar optreden. Prima gedaan, meid. 😀 Bron: NASA.

Share

Speak Your Mind

*