Chandra’s beeld van het symbiotische systeem CH Cyg

Hiernaast zie je CH Cyg, een zogenaamd symbiotisch systeem 800 lichtjaar van ons verwijderd in het noordelijke sterrenbeeld Zwaan (Cygnus), in beeld gebracht door een batterij telescopen: optisch met de Hubble ruimtetelescoop, in röntgenlicht met Chandra en in radiolicht met de Very Large Array (VLA). Het kleine vierkantje centraal in de grote optische foto is uitvergroot in de rechterbovenhoek, een sliert heet gas tonend in een mix van optisch, röntgen en radiolicht. CH Cyg is eigenlijk een witte dwerg vlakbij een grote rode reus, een gigantisch grote ster. De witte dwerg is compact, ter grootte van de Aarde ongeveer, maar z’n massa is gelijk aan die van de reus. De sterke aantrekkingskracht van de dwergster zorgt ervoor dat continue massa van de rode reus naar de dwerg stroomt en da’s zoals je ziet prachtig in beeld gebracht. De snelheid waarmee dat gas stroomt is heel groot: bijna 5 miljoen km per uur. Uiteindelijk komt al het materiaal terecht in een accretieschijf rondom de witte dwerg. Dwergster en reuzenster vormen één interactief systeem en daarom spreekt men van een symbiotisch systeem – een term die geleend is uit de biologie. Detailwaarnemingen van de sliert gas, met name in de groene, optische gedeelten (rechtsonder in de boog), laten zien dat de sliert als geheel roteert. Meer weten over deze waarneming aan CH Cyg? Kijk dan in dit wetenschappelijke artikel, geschreven door een team sterrenkundigen onder leiding van Margarita Karovska (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics). Bron: Chandra.