De N11 bruist en bubbelt aan alle kanten

Zie hier een schitterende foto van de N11 – nee, ik heb het niet over de N11 die loopt vanaf de A4 bij Leiden via Alphen aan den Rijn naar de A12 bij Bodegraven – zoals gemaakt door de Hubble ruimtetelescoop. N11, zonder ‘de’ dus, is een grote gaswolk in de Grote Magelhaense Wolk, het naburige sterrenstelsels dat onze eigen Melkweg begeleid. Officiëel heet het LHA 120-N 11, zoals het voorkomt in de catalogus van de sterrenkundige Karl Henize uit 1956, maar voor ons gemak noemen we ‘m simpelweg N11. Het is het één-na grootste stervormingsgebied in de Grote Magelhaense Wolk, ná de Tarantulanevel, die ook wel bekend staat als 30 Doradus of NGC 2070. Hubble’s foto van N11 laat op prachtige wijze zien hoe geboorte en opgroeien van sterren elkaar afwisselen in deze kosmische kraamkamer. Er zijn open sterrenhopen te zien, zowel ín de gaswolk als daaronder, die bestaan uit jonge, massieve sterren. Verder zijn er in N11 wel drie verschillende lagen gasschillen te zien die uitgeblazen zijn door vroegere generaties sterren na hun geboorte. Kortom, een mooi, maar complex stervormingsgebied, dat net als grote broer de Tarantulanevel door sterrenkundigen wordt gebruikt om meer te weten te komen over de wijze waarop sterren ontstaan én evolueren. Ik kan er nog véél meer over vertellen, maar misschien is het handiger (voor mij, hihi…) om de volgende Hubblecast (nr. 37) te bekijken, die gaat over N11:

In de bron zijn overigens van de foto hoge resolutiefoto’s te downloaden, zoals deze giga-versie van 132 Mb in tif-formaat. Bron: Hubble.