Yep, 1RXS J160929.1-210524 ís een exoplaneet

Goh, je zou toch maar op een planeet wonen die 1RXS J160929.1-210524 wordt genoemd. Hoe zouden ze eventuele bewoners van die planeet noemen? 1RXS J160929.1-210524-ianen? Maar goed, daar gaat het helemaal niet om, heb een beetje last van WK-afkickverschijnselen (vandaag en morgen géén wedstrijden). Waar het wel om gaat is dat deze exoplaneet, 500 lichtjaren van ons verwijderd, inderdaad direct gefotografeerd is met een telescoop op Aarde. 1RXS 1609b – zoals we ‘m liefkozend zullen noemen – was al in 2008 gefotografeerd met behulp van de Gemini North telescoop op Mauna Kea in Hawaï. Probleem was alleen dat de foto niet bevestigd kon worden. Dat kleine lichtpuntje in de rode cirkel hiernaast was vermoedelijk een exoplaneet, 330 AE (da’s 49.500.000.000 km) van de ster genaamd 1RXS 1609 (zonder ‘b’) vandaan, maar zeker was ’t niet. Het zou ook een ver sterrenstelsel op de achtergrond of een ver verwijderde ster kunnen zijn. Het bewijs dat ’t wel degelijk een exoplaneet is, fysiek verbonden aan die dwergster, werd onlangs geleverd door waarnemingen aan de schijnbare afstand van de planeet tot de ster. Net als de Zon beweegt 1RXS 1609 langzaam om de kern van de Melkweg. Zou 1RXS 1609b géén exoplaneet zijn, maar een op de achtergrond liggende ster of sterrenstelsels dan zou z’n schijnbare beweging aan de hemel als gevolg van de rotatie om de Melkwegkern verschillen van die van 1RXS 1609. De schijnbare afstand tussen ster en ‘planeet’ zou dan veranderen. Maar wat blijkt uit de waarnemingen: de afstand was jaren geleden 2,22″ en dat is ’t nog steeds. Beiden hebben dus dezelfde schijnbare beweging aan de hemel, zoals ook blijkt uit de volgende grafiek. Hierin is in blauw de lijn weergegeven die 1RXS 1609b zou moeten hebben als ‘ie op de achtergrond zou liggen. Maar wat doet ‘ie: dezelfde afstand bewaren tot als 1RXS 1609 (de rode lijn), zoals te zien is aan de zwarte stippen, de gemeten schijnbare afstand van 1RXS 1609b tot de ster. Ergo: 1RXS 1609b ís inderdaad een direct gefotografeerde exoplaneet.

Bron: Bad Astronomy.