19 maart 2024

Is het Copernicaans principe nou wel of niet geldig?

Grappig is dat toch om te zien hoe twee grafieken over hetzelfde onderwerp tot een geheel andere interpretatie kunnen leiden. Het gaat in dit geval om grafieken die laten zien wat de energiedichtheid van donkere materie en donkere energie is geweest in de afgelopen 13,7 miljard dat het heelal bestaat. Met die grafieken kunnen we kijken of het Copernicaanse Principe geldig is, het door Nicolaus Copernicus (1473-1543) bedachte principe dat de Aarde en de daarop levende mensheid geen centrale, unieke en bijzondere plek in het heelal innemen. Kijk even naar de eerste grafiek:

Credit: Daniel Holz/Cosmic Variance.

Op de horizontale as zie je de afstand weergegeven in roodverschuiving z, op de vertikale as de relatieve energiedichtheid, waarbij de energiedichtheid van donkere energie en -materie altijd samen 1 is. Hoe die roodverschuiving opgevat moet worden moet je hier meer even lezen, maar ik volsta hier met te melden dat hoe verder de afstand is des te meer tijd het licht erover doet ons te bereiken, ergo hoe meer we terugkijken in de tijd. Roodverschuiving z=0 is nu, bij z=1089 ontstond de Kosmische Microgolf-achtergrondstraling en bij z=? vond de oerknal plaats.  De groene lijn is de energiedichtheid van donkere materie, de rode lijn die van donkere energie. Wat zien we aan de grafiek en dat met name aan de uitvergroting in de kleinere afbeelding: dá t de donkere energie pas zeer recent is gaan overheersen over de donkere materie, hetgeen in 1998 voor het eerst ontdekt werd door de waarneming van de versnelde expansie van het heelal. De energiedichtheid van donkere energie is afstotend, die van donkere materie aantrekkend, vandaar. Conclusie: als we de tijd uitdrukken in roodverschuiving zien we dat in die gehele reeks van z=1089 tot 1 er niets gebeurt en dat pas in onze tijd de donkere energie is gaan overheersen over de donkere materie. Anders gezegd: we nemen kennelijk een bevoorrechtte positie in het heelal in om dat te mogen meemaken en dus klopt het Copernicaanse Principe niet.

Of klopt het Copernicaanse Principe toch wel?

Nou even naar een andere grafiek kijken, die óók de energiedichtheid van donkere materie en -energie laat zien:

Credit: Daniel Holz/Cosmic Variance.

Dit keer is de tijd afgebeeld in miljarden jaren. Zó bekeken zie je dat het moment dat de energiedichtheid van donkere energie de overhand kreeg boven dat van donkere materie ongeveer 4,5 miljard jaar geleden was. In de 13,7 miljard jaar geleden dat het heelal bestaat is dat al weer een poosje geleden. In déze grafiek dus geen bevoorrechtte positie voor de mensheid, die zich bij t=0 ophoudt, en dus kan met deze grafiek in de hand het Copernicaanse Principe overeind blijven. Kortom, het kan vriezen en ’t kan dooien met dat principe. 😀 Bron: Cosmic Variance.

Share

Comments

  1. Eigenlijk zou die laatste grafiek verder moeten doorlopen naar links, dus naar de toekomst. Vergeleken met eventuele waarnemers in de toekomst hebben we toch wel een bevoorrechtte positie, wij kunnen op dit moment de "sporen" van de Big Bang en de evolutie van het heelal waarnemen. Toekomstige kosmologen kunnen dat niet, er is dan geen kosmische achtergrondstraling meer waar te nemen en ze kunnen alleen hun eigen sterrenstelsel waarnemen, in de toekomst gevormd door de samenvoeging van stelsels die nu de Lokale Groep uitmaken. Alle andere stelsels bevinden zich dan voorbij de horizon. Zo is onze plaats in de geschiedenis van het heelal toch wel een bijzondere.

  2. Om dat nu zo te noemen… lol 😀 😉

Speak Your Mind

*