Credit: ESO/L. Calçada
Supernova 1987A – kortweg SN 1987A – werd ontdekt op 24 februari 1987 in de Grote Magellaanse Wolk, een dwergsterrenstelsel dat onze Melkweg begeleid. Door z’n nabije afstand van ‘slechts’ 168.000 lichtjaar was het de eerste supernova in 382 jaar (sinds 1604, toen Kepler’s supernova verscheen) die met het blote oog zichtbaar was. Voor sterrenkundigen was het een droom-supernova, want hij was zeer goed te bestuderen. Niet voor niets dat het de eerste én enige supernova was waarvan de neutrino’s uit z’n kern zijn gedetecteerd, dat het de eerste supernova is waarvan de ster die ‘m veroorzaakte – de zogenaamde progenitor -op gearchiveerde foto’s te zien is én dat het de eerste supernova is waarvan radioactieve elementen zijn waargenomen in de schil die werd uitgestoten. Een supernova van superlatieven dus. Het restant van SN 1987A is onlangs onderzocht door SINFONI (Spectrograph for INtegral Field Observations in the Near Infrared) op ESO’s Very Large Telescope (VLT), een spectrograaf die in het nabije infrarood (golflengte 1,1-2,45 µm) waarneemt. Dat onderzoek heeft voor het eerst een beeld in drie dimensies gegeven van de uitbarsting van de supernova, waarbij een eerste schokgolf in twee tegengestelde richtingen met een snelheid van maar liefst 100 miljoen km per uur de interstellaire ruimte in vloog. Die golf kwam ergens rond 1994 in botsing met eerder door de progenitor uitgestoten gaslagen en dat leverde de twee ringen op. Later werd een tweede schokgolf uitgezonden, die ongeveer tien keer langzamer gaat dan de eerste en die schokgolf, de heldere ring op de animatie, gloeit vooral door de invloed van de radioactieve elementen. De ESO heeft een prachtige video gemaakt waarin wordt ingezoomd op de Grote Magellaanse Wolk en waarin geëindigd wordt met een 3D-animatie van het restant van supernova 1987A.
Bron: ESO.
