Credit: NASA/Peter Challis
Op 24 februari 1987 werd een supernova ontdekt in de Grote Magelhaense Wolk, een naburig dwergsterrenstelsel van onze Melkweg. De gelukkige ontdekkers: Ian Shelton en Oscar Duhalde (Las Campanas Observatorium in Chili) en onafhankelijk van hen door Albert Jones in Nieuw Zeeland. Met z’n afstand van slechts 168.000 lichtjaar was deze exploderende ster de dichtstbijzijnde supernova sinds Supernova 1604 (Kepler’s supernova), die in ons eigen melkwegstelsel plaatsvond. Al meer dan tien jaar is het restant van SN 1987A, zoals de supernova wordt genoemd, gevolgd door de Hubble ruimtetelescoop. Drie jaar na de explosie werd Hubble gelanceerd en die begon direct de restanten van de supernova in beeld te brengen. Het daarop volgende onderzoek aan SN 1987A leverde enkele opmerkelijke resultaten op:
- de oplichtende ring rond de supernova is inmiddels een lichtjaar in diameter (zie foto linksboven). De ring was er al zo’n 20.000 jaar voordat de supernova explodeerde, uitgezonden door de ster die in 1987 tot supernova uitbarstte: Sanduleak -69°202, een blauwwitte reuzenster. De röntgenstraling van de supernova doet het gas in de ring oplichten.
- buiten de ring zijn nog twee andere schillen ontdekt van gas, op de afbeelding die twee overlappende ringen.
- bij de ontplofte ster is een halterachtige structuur ontdekt die 1/10e lichtjaar groot is. Het zijn in feite twee wolken van gas die ieder een kant uitvliegen met een snelheid van zo’n 30 miljoen km per uur.
- de scholkgolf van de supernova breidt zich uit door de centrale ring om de ontplofte ster heen en doet deze als een soort van parelsnoer verlichten. Recent onderzoek van een team sterrenkundigen onder leiding van Kevin France (Universiteit van Colorado in Boulder, VS) heeft aangetoond dat in de uitdijende schil zware elementen voorkomen, zoals zuurstof, stikstof en ijzer.
Afijn, ik kan er nog wel een kilo verhalen over vertellen, maar de volgende video kan ’t allemaal veel beter vertellen, het verhaal van supernova 1987A:
Oeps, in de video wordt de ‘progenitor’, de ster die als SN 1987A explodeerde een rode reus genoemd, 11 miljoen jaar geleden ontstaan. Maar wees verzekerd: Sanduleak -69°202 was echt een blauwe reus. Foutje, kan gebeuren. 😉 Bron: Space.com.
