13 december 2024

150 jaar oude meteoriet bevat restant van supernova

Een oude tekening van de Orgueil meteoriet. Credit: G.A. Daubrée – Wikipedia

Onderzoek aan de 14 kg zware Orgueil meteoriet, die in 1864 terechtkwam in Frankrijk, heeft laten zien dat de meteoriet microscopische fragmenten met het isotoop chromium 54 bevat. Dat isotoop is afkomstig van een supernova, welke ongeveer 4,5 miljard jaar geleden in de buurt van het zonnestelsel moet zijn geëxplodeerd, op het moment dat de Zon en de haar omringende planeten bezig waren zich te vormen uit een proto-planetaire schijf. ‘Kosmoscheikundige’ Nicolas Dauphas en z’n team vonden de mini-korrels met chromium (Ø 100 nanometer, da’s 1000 keer kleiner dan de diameter van een menselijke haar) door minutieus onderzoek met een ionen-speurder van het California Institute of Technology. Grote vraag is welk type supernova het is geweest die de meteoriet heeft ‘verontreinigd’ en die mogelijk het laatste ‘zetje’ heeft gegeven om het zonnestelsel te laten staan: een type Ia supernova, een witte dwerg die gevoed door een nabije ster een kritische massagrens overschrijdt en dan explodeert, of een type II, een zware ster wiens kern na de ijzerverbranding ineenklapt tot een neutronenster of zwart gat en wiens buitenlagen daarbij worden weggeblazen. Komend onderzoek van Dauphas z’n team moet aan het licht brengen of dat chromium in de Orgueil meteoriet terecht is gekomen door het verval van calcium 48 of niet. Vindt men Ca-48 dan is het een type Ia supernova geweest, vindt men geen Ca-48 dan is ’t een type II. Vondsten van aluminum 26 en ijzer 60 in andere meteorieten wijzen er overigens op dat de supernova van type II moet zijn geweest. Vindt men Ca-48 in de Orgeuil-meteoriet dan is de uitkomst dus verrassend: dat twéé supernovae aan de basis hebben gestaan van ons zonnestelsel. Bron: Universiteit van Chigago.

Share

Speak Your Mind

*