Is er nou wel of geen leven op Gliese 581g?

Is er leven op Gliese 581g? Credit: NASA / Lynette Cook

Sinds vorige week bekend is geworden dat sterrenkundigen bij de ster Gliese 581 een planeet hebben gevonden die gelegen is in de bewoonbare zone rondom die ster, waarmee deze planeet – Gliese 581g geheten, dé kandidaat is om potentieel leven te kunnen bevatten, gaat er geen dag voorbij of er verschijnt wel nieuws over. Vooral de uitspraak van Steven Vogt, één van de ontdekkers van Gliese 581g, dat het 100% zeker is dá t de planeet leven bevat, is erg opzienbarend en heeft ook veel stof doen opwaaien. Het is niet eens zeker óf er water op Gliese 581g is, er is alleen de waarneming dat de planeet op een afstand van de ster ligt die het mogelijk maakt dat er vloeibaar water zou kunnen zijn, maar da’s niet hetzelfde als constateren dá t er vloeibaar water op de planeet is. Van Jan, m’n Astromaatje van deze blog, kreeg ik nog een opmerkelijk bericht door, welk 1 oktober j.l. in het AD zou zijn verschenen. Ene Ragbir Bhathal, lid van een organisatie die op zoek gaat naar signalen en communicatie op andere planeten, heeft ergens in december 2008 een lichtstraal opgemerkt die uit de buurt kwam van Gliese 581. Ik citeer even rustig verder uit ’t AD:

“Ik wilde het signaal meteen onderzoeken. We beschikken over speciale software, want we ontvangen ook veel lawaai. Maar dit was een heel scherp signaal. En dat is precies waar we naar op zoek zijn.” Uiteraard ging Bhathal in de volgende maanden op zoek naar een tweede signaal, maar hij vond niets meer. De ontdekking dat er rond de ster bewoonbare planeten konden bestaan, maakte het verhaal plots populair bij het bredere publiek. In Oekraïne werd zelfs een signaal met 500 boodschappen van de bevolking uitgezonden in de richting van Gliese 581. Bron: AD, 1 oktober 2010.

Afijn, nou blijken mensen dus eerder al iets vreemds te hebben opgemerkt aan de ster Gliese 581 en die Bhathal zal niet de enige zijn. Een smeuïge anekdote in dit verband is wel dat de bewuste ster, die ook voorkomt als nr. 562 in de lijst van Wolf, opgesteld door Max Wolf (1863-1932), beschreven wordt in Approaching Perimelasma, een science fictionverhaal van Geoffrey A. Landis uit… 1998. 😯 Zie m’n dossier over Gliese 581c, zusterplaneet van 581g, over dat SF-verhaal en een citaat er uit. Maar goed, vraag blijft dus of er leven op Gliese 581g is? Ik moet jullie op dit moment even het antwoord schuldig blijven, maar ik ga het uitzoeken en als ik het weet kom ik er op terug. 😉

1 oktober 2010: Waarom wordt Gliese 581g de Goudlokje-planeet genoemd?

Credit: Wikipedia Public Domain

Gisteren was hét nieuws van de dag dat sterrenkundigen er in geslaagd zijn om bij de rode dwergster Gliese 581 in het sterrenbeeld Weegschaal een planeet te vinden die precies gelegen is in de bewoonbare zone. Oh ja, er was gisteren ook nog nieuws over een kabinet met de VVD en CDA, maar dat was minder interessant. 😉 Die exoplaneet waar het om draait, Gliese 581g heet ‘ie, wordt in alle media ook wel de Goudlokje-planeet genoemd, The Goldilock planet in ’t Engels. Vanwaar die bijnaam? Nou simpel, de naam komt van het sprookje van Goudlokje en de drie beren. Het kleine meisje genaamd Goudlokje komt op een gegeven moment in het huis van de drie beren in het bos, dat verlaten is omdat de beren even aan ’t wandelen zijn. Ze maken een ommetje om hun pap af te laten koelen. Goudlokje ziet die pap staan en proeft ervan. Het ene bord pap is veel te heet, het andere veel te koud. Maar ja, je voelt ‘m al aankomen: het derde bord pap is precies de goede temperatuur en dat bord eet ze helemaal leeg. Afijn, je snapt gelijk de vergelijking met de planeten rondom Gliese 581: Gliese 581c is net te warm, Gliese 581d is net te koud, maar Gliese 581g heeft precies de juiste temperatuur om ‘m bewoonbaar te maken. ‘Bewoonbaar’ wil zeggen dat er vloeibaar water kan voorkomen. In de grafiek hieronder zie je de bewoonbare zones – ook wel de Goldilockzones genoemd – rondom een aantal types van sterren. De zon is de gele ster in ’t midden, Gliese 581 de onderste rode ster.

Credit: ESO

Bron: voor dat sprookje – waarbij Goudlokje ook nog eens op ’t bed van die beren in slaap valt. Hoe ’t verder afloop lees je maar op: Beleven.org.

30 september 2010: Gliese 581g, eerste exoplaneet in bewoonbare zone

Impressie van Gliese581g. Credit: NASA / Lynette Cook

Vlakbij de rode dwergster Gliese 581 hebben sterrenkundigen een exoplaneet gevonden, met een massa van ongeveer 3 á 4 keer die van de aarde, die in de bewoonbare zone rondom de ster ligt, de zone waar vloeibaar water kan voorkomen. De exoplaneet heet Gliese 581g en met diens ontdekking, resultaat van maar liefst 11 jaar onderzoek, is vermoedelijk de eerste planeet ondekt waar leven zou kúnnen voorkomen en die iets zwaarder dan de aarde is. Het onderzoek werd geleid door Steven Vogt (UC Santa Cruz) en Paul Butler (Carnegie Institution) en er werd gebruik gemaakt van de HIRES spectrometer op de Keck I telescoop van het W. M. Keck Observatorium op Hawaï. Gliese 581 ligt 20 lichtjaar van ons vandaan in het sterrenbeeld Weegschaal. Er waren al vier exoplaneten rond de dwergster bekend, waaronder Gliese 581c en d, beiden gelegen aan de rand van de bewoonbare zone – waarbij c aan de warme kant en d aan de koude kant gelegen is. Eén van de twee nieuwe exoplaneten rondom Gliese 581 is dus Gliese 581g en die ligt middenin de bewoonbare zone. Hij draait in 37 dagen één rondje om de ster. De ster zendt minder licht én warmte uit dan onze zon en dat zorgt ervoor dat de gemiddelde temperatuur op Gliese 581g – wiens afstand tot de ster 20 miljoen km is, da’s 1/7e van de afstand tussen aarde en zon – tussen -31 en -12 °C ligt. De planeet is door de getijdewerking altijd met dezelfde kant naar de ster gekeerd. Aan de kant naar de ster toe gekeerd kan het zeer heet zijn, aan de donkere kant is het ijzig koud. Maar de schemerzones op de planeet zijn het meest interessant, want daar zou de temperatuur rond het vriespunt kunnen schommelen. Dat gecombineerd met de mogelijkheid van het voorkomen van water voedt de speculatie dat er wellicht leven op deze planeet voorkomt. De straal van Gliese 581g is ongeveer 1,2 á 1,4 keer die van de aarde, dus de zwaartekracht zou een tikkeltje groter dan die van de aarde zijn. Om er zeker van te zijn dat de HIRES-waarnemingen met de Keck telescoop klopten heeft men ook gebruik gemaakt van HARPS, the High Accuracy Radial velocity Planetary Search, en die gaven een bevestiging. Kortom, een sensationele ontdekking! Hieronder voor de volledigheid nog even een overzicht van het complete Gliese 581-systeem t/m exoplaneet Gliese 581f, die kortgeleden samen met Gliese 581g ontdekt is, vergeleken met het zonnestelsel.

Credit: National Science Foundation

Bron: Eurekalert.