13 november 2024

Fermilab’s Holometer op zoek naar de Ruis van Hogan

De Fermilab Holometer. Credit: FNAL/Fermilab

Begin 2009 vertelde ik over de experimenten in Hannover met het Brits-Duitse GEO600 instrument, waarmee men probeert zwaartekrachts- of gravitatiegolven te meten, rimpels in de ruimtetijd, die veroorzaakt worden door gigantisch extreme gebeurtenissen zoals botsende zwarte gaten. Dá­e golven zijn tot nu toe niet gevonden, maar wel vond men wellicht iets anders, wat net zo bijzonder is, namelijk de quantumstructuur van de ruimtetijd zelf. Die structuur zou ‘korrelig’ zijn, dat wil zeggen dat ruimte en tijd bestaan uit kleinste eenheden, de Planck-eenheden. Dat betekent dat er een minimumlengte in het heelal is en da’s de Plancklengte, ongeveer 1,6 x 10-35 meter, oftewel 10-20 keer de diameter van een proton. De GEO600 kan met een ‘resolutie’ van 10-15 meter – ook niet verkeerd hoor – zo’n korrelige structuur op die schaal nooit waarnemen. Maar begin 2010 kwam de Amerikaanse kosmoloog Craig Hogan, directeur van het Fermilab Center for Particle Astrophysics in Batavia bij Chigago, met de theorie dat de korreligheid of ruis van de ruimtetijd wel degelijk waargenomen kan worden. Hij wordt namelijk vergroot wordt als je er van veraf naar kijkt, een vergroting die Hogan the holographic uncertainty principle noemt, in navolging van Heisenberg’s onzekerheidsprincipe. Hij denkt dat de ruis versterkt wordt, net zoals korrels op een filmrol vergroot worden weergegeven op een filmdoek. Als lichtgolven in het heelal hun weg afleggen merken ze de korreligheid van de ruimtetijd en dat is vervolgens zichtbaar in interferentiepatronen. In feite is de korreligheid op de allerkleinste quantumschaal een gevolg van een holografische projectie van het gehele heelal, aldus Hogan. 😯 Afijn, waar ik naar toe wil is dat Hogan – directeur dus van Amerika’s grootste deeltjesinstituut Fermilab, dé concurrent van CERN in Europa – opdracht heeft gegeven een zogenaamde holometer, een holografische interferometer, te bouwen. Een apparaat (zie afbeelding) om nog beter dan de GEO600 de ‘Ruis van Hogan’, de korrelige ruimtetijd-structuur dus, te observeren. En passant ook nog de zwaartekrachtsgolven detecterend! Hoezo ambitieus. Bron: AstroEngine.

Share

Speak Your Mind

*